Huyết áp cao: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh cao huyết áp là gì?

Cao huyết áp, hay còn gọi là tăng huyết áp, là tình trạng huyết áp trong động mạch tăng cao hơn mức bình thường. Huyết áp là lực mà máu tác động lên thành mạch máu khi tim co bóp để bơm máu ra ngoài và khi tim nghỉ ngơi. Huyết áp được đo bằng hai chỉ số:

• Huyết áp tâm thu (chỉ số trên): Đo áp lực trong động mạch khi tim co bóp.
• Huyết áp tâm trương (chỉ số dưới): Đo áp lực trong động mạch khi tim nghỉ giữa hai nhịp đập.

Khi huyết áp vượt quá 140/90 mmHg, người bệnh được chẩn đoán mắc cao huyết áp. Đây là một trong những bệnh lý tim mạch phổ biến nhất, có thể gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là tim và thận.

Ai dễ bị tăng huyết áp?

Bất kỳ ai cũng có thể gặp tình trạng huyết áp tăng cao. Tuy nhiên nếu có các yếu tố nguy cơ sau đây sẽ làm tăng khả năng mắc bệnh:

• Tuổi tác: Huyết áp ở lớn tuổi có nguy cơ tăng cao hơn do sự thay đổi tự nhiên của các mạch máu theo thời gian.
• Di truyền: Nếu gia đình có tiền sử mắc bệnh cao huyết áp, bạn có thể có nguy cơ cao hơn mắc bệnh.
• Béo phì: Người thừa cân hoặc béo phì cần nhiều máu hơn để cung cấp oxy cho cơ thể, làm tim phải làm việc vất vả hơn và dễ dẫn đến tăng huyết áp.
• Ít vận động và chế độ ăn uống không lành mạnh: Thiếu vận động, chế độ ăn nhiều muối và ít rau quả có thể làm tăng huyết áp. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều chất béo và thiếu chất xơ cũng có khả năng dẫn đến việc huyết áp tăng
• Căng thẳng: Các yếu tố tâm lý như stress và lo âu kéo dài có thể làm tăng huyết áp, vì chúng kích thích hệ thần kinh, gây ra sự gia tăng tạm thời trong huyết áp.

Xem thêm: Cách nhận biết huyết áp cao hay thấp

Nguyên nhân gây bệnh cao huyết áp

Cao huyết áp có thể chia thành hai loại: huyết áp vô căn (nguyên nhân không xác định) và huyết áp thứ phát (do các bệnh lý khác). Nguyên nhân gây tăng huyết áp bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Gen di truyền có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Lối sống không lành mạnh: Chế độ ăn nhiều muối, ít kali, ít vận động thể chất, hút thuốc và uống rượu là những nguyên nhân chính.
• Bệnh lý nền: Các bệnh như tiểu đường, bệnh thận và bệnh tim có thể dẫn đến cao huyết áp.
• Tăng huyết áp thai kỳ: Đây là tình trạng huyết áp tăng cao trong thời kỳ mang thai, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé.

Xem thêm: Huyết áp cao khi mang thai

Triệu chứng và biến chứng của cao huyết áp

Cao huyết áp thường không có triệu chứng rõ ràng, điều này khiến nhiều người không nhận thức được mình đang gặp phải vấn đề. Tuy nhiên, khi áp lực máu trong động mạch tăng quá mức, các triệu chứng sau có thể xuất hiện:

• Đau đầu nghiêm trọng, nặng nề, đặc biệt là ở vùng sau gáy.
• Chóng mặt và mệt mỏi: Cảm thấy choáng váng hoặc thiếu sức lực.
• Đau tức ngực do tim phải làm việc vất vả.
• Khó thở: hoặc thở gấp khi tim và phổi phải hoạt động quá mức.

Khi không được kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng:

• Nhồi máu cơ tim: Khi các mạch máu trong tim bị tắc nghẽn, dẫn đến tổn thương cơ tim và có thể gây đau tim.
• Tai biến mạch máu não (đột quỵ): Các mạch máu trong não có thể vỡ hoặc tắc nghẽn, gây ra đột quỵ nguy hiểm.
• Suy tim: Tim phải làm việc quá mức lâu dài, gây ra suy tim khi tim không đủ khả năng cung cấp máu cho cơ thể.
• Suy thận: Tình trạng này cũng có thể làm hỏng các mạch máu trong thận, dẫn đến suy thận.

Xem thêm: Hậu quả của huyết áp cao

Điều trị bệnh cao huyết áp

Trị cao huyết áp bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sinh hoạt và sử dụng thuốc để kiểm soát tình trạng huyết áp. Các phương pháp điều trị hiệu quả bao gồm:

Chế độ sinh hoạt lành mạnh:

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc điều trị cao huyết áp là thay đổi thói quen sinh hoạt. Giảm lượng muối trong chế độ ăn, vì muối có thể làm tăng huyết áp, rất quan trọng. Ngoài ra, duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục đều đặn và giảm căng thẳng cũng góp phần kiểm soát chỉ số huyết áp. Tập thể dục không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn hỗ trợ giảm cân và giảm áp lực lên tim.

Chế độ dinh dưỡng:

Đây là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát chỉ số huyết áp. Nên ăn nhiều rau quả, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ để hỗ trợ giảm huyết áp. Đồng thời, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và chứa nhiều chất béo bão hòa, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và cao huyết áp.

Xem thêm: Huyết áp cao nên ăn uống gì?

Thuốc điều trị:

Nếu việc thay đổi lối sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng không đủ để giúp kiểm soát huyết áp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp hạ huyết áp. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu: Giúp loại bỏ muối và nước dư thừa khỏi cơ thể, giảm áp lực trong mạch máu.
• Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors): Giúp thư giãn các mạch máu, giảm áp lực máu.
• Thuốc chẹn beta: Làm giảm nhịp tim và áp lực lên tim.
• Thuốc giãn mạch: Giúp giãn mạch máu và giảm huyết áp.

Việc theo dõi huyết áp thường xuyên và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để duy trì huyết áp ở mức an toàn.

Giải đáp thắc mắc

1. Huyết áp cao là chỉ số bao nhiêu?

Huyết áp tăng cao được xác định khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg.

Xem thêm: Huyết áp cao là bao nhiêu?

2. Huyết áp cao bao nhiêu thì gây đột quỵ?

Huyết áp vượt quá 180/120 mmHg có thể gây đột quỵ nếu không được điều trị kịp thời.

Xem thêm: Huyết áp cao nhất trong ngày lúc nào?

3. 60 tuổi huyết áp bao nhiêu là cao?

Ở người 60 tuổi, huyết áp được coi là cao khi huyết áp tâm thu vượt quá 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương trên 90 mmHg.

Tổng kết

Có thể thấy, huyết áp cao là một căn bệnh phổ biến nhưng nguy hiểm, có thể dẫn đến các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát huyết áp và thăm khám định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe.

Xem thêm:

• Biện pháp phòng tránh bệnh cao huyết áp
• Huyết áp cao có nguy hiểm không?