Huyết áp cao khi mang thai tháng cuối: Dấu hiệu và cách điều trị

Nguyên nhân huyết áp cao ở tháng cuối thai kỳ

Tăng huyết áp trong giai đoạn cuối thai kỳ có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm thay đổi sinh lý tự nhiên hoặc bệnh lý tiềm ẩn.

Sự thay đổi nội tiết tố

Trong thời điểm cuối thai kỳ, cơ thể mẹ bầu tiết ra nhiều progesterone và estrogen hơn. Những hormone này giúp duy trì thai nhi nhưng cũng có thể làm giãn mạch máu, tăng nhịp tim, gây ảnh hưởng đến huyết áp. Một số hormone khác từ nhau thai có thể làm rối loạn khả năng điều hòa huyết áp, khiến mẹ dễ gặp tình trạng tăng huyết áp thai kỳ.

Xem thêm: Huyết áp cao khi mang thai

Tăng thể tích máu

Khi mang thai, thể tích máu tăng khoảng 40 – 50% để cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng cho thai nhi. Điều này khiến tim phải bơm máu nhiều hơn, làm tăng áp lực lên thành mạch, dẫn đến huyết áp cao. Nếu cơ thể không thích nghi tốt, mẹ bầu có thể bị tích nước, sưng phù, làm huyết áp càng tăng thêm.

Sự thay đổi miễn dịch

Cơ thể mẹ bầu cần điều chỉnh hệ miễn dịch để không nhận thai nhi là “tác nhân lạ”. Tuy nhiên, đôi khi sự điều chỉnh này có thể ảnh hưởng đến thành mạch máu, làm giảm độ đàn hồi và dẫn đến huyết áp cao. Nếu hệ miễn dịch phản ứng quá mức, mẹ bầu có nguy cơ mắc rối loạn mạch máu, tiền sản giật.

Các vấn đề về thận

Thận có vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp bằng cách kiểm soát lượng nước và muối trong cơ thể. Khi chức năng thận bị ảnh hưởng trong thai kỳ, cơ thể dễ bị ứ nước, giữ muối, gây phù nề và huyết áp cao. Những mẹ bầu có bệnh thận từ trước có nguy cơ tiền sản giật cao hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé

Yếu tố nguy cơ dẫn đến cao huyết áp ở giai đoạn cuối thai kỳ

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ huyết áp cao trong thời điểm cuối của quá trình mang thai, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

• Tuổi của mẹ bầu

Phụ nữ mang thai trên 35 tuổi có nguy cơ tăng huyết áp thai kỳ cao hơn so với những mẹ bầu trẻ tuổi. Nguyên nhân là do mạch máu kém đàn hồi hơn theo thời gian, làm tăng áp lực lên hệ tim mạch và tuần hoàn, khiến huyết áp dễ bị rối loạn trong thai kỳ.

• Tiền sử tăng huyết áp

Mẹ bầu từng bị huyết áp cao mạn tính trước khi mang thai có nguy cơ gặp biến chứng thai kỳ cao hơn. Điều này bao gồm tiền sản giật, suy thận, sinh non, thậm chí là biến chứng ảnh hưởng đến thai nhi. Vì vậy, với những mẹ có tiền sử huyết áp cao, việc theo dõi sát sao và kiểm soát huyết áp trong suốt thai kỳ là rất quan trọng.

• Béo phì hoặc tăng cân quá mức

Béo phì, tăng cân nhiều hơn mức khuyến nghị có thể làm tăng gánh nặng cho hệ tim mạch, dẫn đến huyết áp cao. Khi chỉ số BMI tăng cao, cơ thể dễ bị rối loạn chuyển hóa, giữ nước, làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ. Vì vậy, bà bầu cần duy trì cân nặng hợp lý theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Bệnh tiểu đường

Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ hoặc tiểu đường type 2 có nguy cơ mắc huyết áp cao cao hơn. Rối loạn chuyển hóa insulin ảnh hưởng đến thành mạch máu, làm giảm khả năng điều hòa huyết áp, tăng nguy cơ tổn thương thận, tim mạch và tiền sản giật.

Triệu chứng huyết áp cao khi mang thai tháng cuối

Huyết áp tăng cao có thể gây nhiều tác hại đối với phụ nữ mang thai. Nhận biết sớm triệu chứng của tăng huyết áp khi mang thai giúp phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm:

• Đau đầu dữ dội:

Tăng huyết áp thai kỳ có thể gây triệu chứng đau đầu kéo dài, âm ỉ hoặc nhói dữ dội, đặc biệt ở vùng trán và sau gáy. Cơn đau thường không thuyên giảm dù mẹ bầu đã nghỉ ngơi hoặc uống nước đầy đủ. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn mạch máu não, cần được kiểm tra ngay.

• Mắt nhìn mờ, hoa mắt, chóng mặt:

Khi huyết áp tăng cao, áp lực trong mạch máu võng mạc thay đổi, gây rối loạn thị giác. Mẹ bầu có thể gặp các triệu chứng như nhìn mờ, chói mắt, thấy đốm đen hoặc mất thị lực tạm thời. Ngoài ra, chóng mặt, hoa mắt thường đi kèm với cảm giác choáng váng, có nguy cơ ngã và mất thăng bằng.

• Sưng phù tay, chân, mặt:

Phù nề do giữ nước là hiện tượng phổ biến trong thai kỳ, nhưng nếu sưng đột ngột, lan rộng và không giảm khi nghỉ ngơi, mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý. Đây có thể là dấu hiệu của tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm liên quan đến huyết áp cao và tổn thương thận.

• Co giật:

Co giật là triệu chứng nghiêm trọng báo hiệu tiền sản giật đã tiến triển thành sản giật, đe dọa trực tiếp đến tính mạng mẹ và bé. Khi xuất hiện cơn co giật, mất ý thức, cần đưa mẹ bầu đến bệnh viện ngay lập tức để được cấp cứu kịp thời.

Ảnh hưởng của cao huyết áp đến mẹ bầu.

Huyết áp cao trong tháng cuối mang thai không chỉ tác động tiêu cực đến sức khỏe bà bầu mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ.

Ảnh hưởng đến mẹ

• Tăng nguy cơ tiền sản giật: Có thể gây suy thận, tổn thương gan, xuất huyết não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe bà bầu.
• Đột quỵ và suy tim: Huyết áp quá cao có thể dẫn đến đột quỵ do vỡ mạch máu não hoặc suy tim, đặc biệt ở những mẹ có bệnh lý tim mạch.
• Suy giảm chức năng thận: Huyết áp cao làm rối loạn điện giải, gây giữ nước, phù nặng và có nguy cơ suy thận cấp.

Ảnh hưởng đến bé

• Giảm lưu lượng máu qua nhau thai: Thai nhi có thể bị thiếu oxy và dưỡng chất, dẫn đến chậm phát triển, suy dinh dưỡng và nhẹ cân.
• Nguy cơ sinh non hoặc thai chết lưu: Nếu mẹ bị tiền sản giật nặng, thai nhi có thể bị suy thai, làm tăng nguy cơ sinh non hoặc tử vong trong bụng mẹ.

Điều trị cao huyết áp khi mang thai tháng cuối

Điều chỉnh lối sống

• Chế độ ăn uống khoa học: Giảm tiêu thụ muối, tránh thực phẩm chế biến sẵn, bổ sung thực phẩm giàu kali, canxi, magiê như chuối, sữa, rau xanh giúp hỗ trợ ổn định huyết áp cho bà bầu.
• Vận động nhẹ nhàng: Các bài tập đi bộ, yoga bầu giúp cải thiện tuần hoàn máu cho bà bầu. Điều này hỗ trợ bà bầu kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Tránh làm việc quá sức, đảm bảo giấc ngủ chất lượng, duy trì tâm lý thoải mái để hạn chế tăng huyết áp đột ngột.

Sử dụng thuốc

• Dùng thuốc theo chỉ định: Chỉ sử dụng thuốc hạ áp khi được bác sĩ kê đơn, tránh tự ý dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
• Thuốc thường dùng: Các loại thuốc an toàn trong thai kỳ bao gồm Methyldopa, Labetalol, Nifedipine, giúp kiểm soát huyết áp mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Xem thêm: Làm gì khi bà bầu bị huyết áp cao?

Theo dõi chặt chẽ

• Đo huyết áp thường xuyên: Đặc biệt khi xuất hiện đau đầu, chóng mặt, phù nề để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
• Siêu âm và xét nghiệm định kỳ: Đánh giá sự phát triển của thai nhi, chức năng thận, tình trạng nhau thai, đảm bảo thai kỳ diễn ra an toàn.

Phòng ngừa huyết áp cao trong thai kỳ

1.Kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai

• Tầm soát bệnh nền: Nếu mẹ có tiền sử tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường, cần được kiểm tra và điều chỉnh trước khi mang thai.
• Đánh giá nguy cơ tiền sản giật: Những mẹ có thai kỳ nguy cơ cao cần được theo dõi và tư vấn y khoa trước khi mang thai.

2.Duy trì cân nặng hợp lý

• Theo dõi cân nặng: Hạn chế tăng cân quá mức để giảm áp lực lên hệ tim mạch.
• Chế độ ăn khoa học: Giảm đường, tinh bột, chất béo xấu, tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, vitamin giúp kiểm soát cân nặng và huyết áp.

3.Tập luyện thể dục đều đặn

• Bài tập phù hợp: Các hoạt động như bơi lội, yoga bầu, đi bộ nhẹ nhàng giúp cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ điều hòa huyết áp.

Tổng kết

Có thể thấy huyết áp cao khi mang thai tháng cuối là tình trạng nguy hiểm, có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé. Việc nhận biết triệu chứng, theo dõi sát sao, điều trị đúng cách và duy trì lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh giúp bà bầu có một thai kỳ an toàn, bảo vệ sức khỏe thai nhi. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy thăm khám ngay để được hỗ trợ kịp thời.