Quy trình kỹ thuật đo huyết áp đúng chuẩn ngay tại nhà

Tại sao cần đo huyết áp?

Đo huyết áp là một bước quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tổng thể. Việc kiểm tra định kỳ giúp cung cấp thông tin về tình trạng tim mạch, từ đó phát hiện sớm các dấu hiệu của huyết áp cao hoặc thấp, có thể là biểu hiện của các bệnh lý tiềm ẩn cần được chú ý.

Ngoài ra, việc đo huyết áp thường xuyên còn giúp theo dõi hiệu quả của các phương pháp điều trị, bao gồm thuốc hoặc thay đổi lối sống. Điều này giúp bác sĩ điều chỉnh liệu pháp phù hợp để đảm bảo huyết áp được kiểm soát tốt.

Theo dõi huyết áp định kỳ có thể ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, bệnh thận hay các vấn đề về mắt, từ đó áp dụng các biện pháp phòng ngừa kịp thời và hiệu quả.

Xem thêm: IBP huyết áp

Nguyên tắc đo huyết áp tại nhà

Đo huyết áp tại nhà, hay còn gọi là tự đo huyết áp (SMBP – self-measured blood pressure) là một phương pháp theo dõi sức khỏe tim mạch quan trọng, đặc biệt là đối với những người có tiền sử tăng huyết áp hoặc nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến huyết áp. Để kết quả đo chính xác và phản ánh đúng tình trạng sức khỏe, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc dưới đây:

• Sử dụng máy đo chính xác: Hãy chọn một máy đo phù hợp và đảm bảo thiết bị đã được kiểm định về độ chính xác. Hiện nay, có hai loại máy đo huyết áp phổ biến là máy đo huyết áp điện tử và máy đo cơ. Máy đo điện tử được khuyến cáo sử dụng tại nhà do tính tiện lợi và dễ sử dụng.
• Lựa chọn thời điểm đo ổn định: Để kết quả đo tại nhà có giá trị, bạn cần đo vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Điều này giúp tránh các sai lệch do ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài như căng thẳng, ăn uống, vận động,….
• Thực hiện nhiều lần đo cho kết quả chính xác hơn: Mỗi lần đo, hãy thực hiện ít nhất hai lần đo cách nhau 1 – 2 phút, sau đó lấy kết quả trung bình của các lần đo để có con số chính xác nhất. Nếu kết quả giữa các lần đo có sai số quá lớn, bạn có thể đo thêm lần thứ ba và tiếp tục tính trung bình.
• Ghi chép kết quả đo vào sổ theo dõi: Việc ghi lại các chỉ số huyết áp hàng ngày giúp bạn và bác sĩ có thể theo dõi xu hướng huyết áp theo thời gian. Bạn nên ghi rõ thời gian đo, các hoạt động trước đó (như ăn uống, vận động, nghỉ ngơi) để bác sĩ có thêm thông tin trong việc đánh giá.
• Tự theo dõi kết quả và liên hệ với bác sĩ khi cần thiết: Huyết áp có thể thay đổi do nhiều yếu tố, vì vậy nếu bạn phát hiện những kết quả bất thường (huyết áp quá cao hoặc quá thấp so với mức bình thường), hãy liên hệ ngay với phòng khám hoặc bác sĩ để được tư vấn.

Các phương pháp đo huyết áp

Có nhiều phương pháp đo khác nhau, mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn phương pháp đo phù hợp giúp đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong việc theo dõi huyết áp. Dưới đây là một số phương pháp đo phổ biến:

• Phương pháp nghe truyền thống: Dùng ống nghe và huyết áp kế thủy ngân hoặc các thiết bị thay thế. Đây là phương pháp truyền thống và chính xác.
• Phương pháp dao động: Dùng cảm biến điện tử đo sự dao động của áp suất trong vòng bít. Phương pháp này thường được dùng trong các thiết bị đo tự động.
• Phương pháp siêu âm: Dùng sóng siêu âm để đo thường dùng cho trẻ em hoặc khi tiếng tim yếu.
• Phương pháp bít ngón tay: Dùng cảm biến quang học đo huyết áp liên tục, ứng dụng trong các thiết bị chuyên dụng.
• Phương pháp đo qua cánh tay: Đo tại động mạch cánh tay thường là phương pháp tiêu chuẩn.
• Đo huyết áp tự động: Dùng thiết bị điện tử tự động đo huyết áp tại nhà. Phương pháp này tiện lợi cho việc theo dõi thường xuyên.

Xem thêm: Đo huyết áp tay nào?

Quy trình đo huyết áp

Quy trình đo đòi hỏi sự chính xác để đảm bảo kết quả đúng nhất. Dưới đây là hướng dẫn đo huyết áp chi tiết trước, trong và sau khi đo nên làm gì theo quy định của Bộ Y tế, giúp bạn có thể thực hiện ngay tại nhà:

• Chuẩn bị dụng cụ đo.
• Nghỉ ngơi trong phòng yên tĩnh từ 5 – 10 phút trước khi đo.
• Tránh các chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia trong 2 giờ trước khi đo.
• Sử dụng thiết bị đo chuẩn (huyết áp kế thủy ngân, đồng hồ, điện tử), cách quấn băng quấn đo huyết áp đúng.
• Bơm hơi thêm 30mmHg sau khi không còn thấy mạch đập, xả hơi từ từ và đọc kết quả.
• Không nói chuyện khi đo.
• Đo cả hai cánh tay lần đầu, chọn tay có chỉ số cao hơn để theo dõi sau.
• Đo ít nhất hai lần, cách nhau 1 – 2 phút, lấy trung bình hai lần đo cuối cùng.
• Có thể dùng máy đo tự động tại nhà hoặc máy đo 24 giờ khi cần thiết.
• Ghi kết quả dưới dạng huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương (Ví dụ: huyết áp tâm thu là 126, huyết áp tâm trương là 82, viết: 126/82 mmHg).

Tư thế đo huyết áp đúng

Để đảm bảo đo huyết áp chính xác, việc tuân thủ đúng tư thế là rất quan trọng. Dưới đây là những hướng dẫn về tư thế chuẩn khi đo:

• Ngồi ghế tựa thoải mái: Người được đo nên ngồi trên ghế có tựa lưng, thẳng lưng và chân chạm sàn, không bắt chéo chân. Việc này giúp đảm bảo máu lưu thông tốt và không gây áp lực lên mạch máu ở chân.
• Cánh tay đặt ngang mức tim: Cánh tay cần được duỗi thẳng, đặt trên bàn, sao cho nếp khuỷu tay ngang mức với tim. Điều này giúp đảm bảo kết quả đo huyết áp chính xác hơn, phản ánh đúng áp lực máu khi lưu thông qua động mạch.

Ngoài tư thế ngồi, huyết áp cũng có thể đo khi người được đo nằm hoặc đứng. Đặc biệt, đối với người cao tuổi hoặc bệnh nhân đái tháo đường, nên đo thêm huyết áp ở tư thế đứng để kiểm tra xem có xuất hiện tình trạng hạ huyết áp tư thế hay không.

Xem thêm: Đo huyết áp ở chân

Những câu hỏi liên quan đến đo huyết áp

1. Tại sao phải bơm thêm 30mmhg khi đo huyết áp?

Việc bơm thêm 30 mmHg so với mức huyết áp mà ta ước tính được gọi là bơm vượt quá. Điều này giúp tăng khả năng phát hiện được huyết áp tối đa (huyết áp tâm thu) và làm giảm khả năng bỏ qua những thay đổi nhỏ trong áp lực máu khi cánh tay đang được đo.

2. Các vị trí đo huyết áp là gì?

Vị trí chuẩn để đo là động mạch cánh tay. Kết quả đo tại đây phản ánh sát nhất áp lực máu lên thành mạch. Hiện nay nhiều người sử dụng máy đo ở cổ tay hoặc ngón tay vì sự tiện lợi và nhỏ gọn của các loại máy đo này. Tuy vậy, điều quan trọng cần lưu ý là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương có thể thay đổi đáng kể ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Nếu bạn sử dụng máy đo huyết áp cổ tay hoặc ngón tay, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng các kết quả đo chính xác.

Xem thêm: Đo huyết áp cổ tay

Lời kết

Việc đo huyết áp đúng cách tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và kiểm soát sức khỏe tim mạch. Khi sử dụng máy đo cá nhân, bạn có thể tự mình theo dõi tình trạng sức khỏe và trao đổi kết quả với đội ngũ chăm sóc y tế để nhận được những hướng dẫn chính xác. Hãy luôn nhớ thực hiện đo đúng cách và đều đặn để giữ huyết áp của bạn trong tầm kiểm soát và ngăn ngừa các nguy cơ về sức khỏe.