Viêm môi dị ứng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Viêm môi dị ứng là gì?

Viêm môi dị ứng là một dạng viêm da tiếp xúc dị ứng xảy ra ở vùng môi, do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các chất tiếp xúc trực tiếp lên môi. Người bệnh có vùng môi bị đỏ, khô, nứt, bong vảy, ngứa rát hoặc sưng môi.

Dị ứng môi rất phổ biến ở phái nữ vì hay sử dụng son môi và kem dưỡng môi. Do môi có lớp sừng mỏng và tiếp xúc thường xuyên với nhiều chất, nên vùng môi dễ bị kích ứng kéo dài nếu không loại bỏ tác nhân gây dị ứng.

Nguyên nhân gây dị ứng môi

Viêm môi dị ứng xảy ra khi môi tiếp xúc với các chất gây dị ứng (dị nguyên) có trong các sản phẩm hàng ngày. Chẳng hạn như son, kem dưỡng môi, kem đánh răng, nước súc miệng, nhạc cụ, dụng cụ nha khoa, kim loại trong đồ trang sức hoặc dụng cụ ăn uống. Thậm chí thực phẩm chứa hương liệu hoặc chất tạo màu nhân tạo cũng có thể gây viêm môi dị ứng.

Các sản phẩm này chứa những thành phần dễ gây dị ứng phổ biến như:

• Hương liệu.
• Nhựa resin.
• Sáp dưỡng lanolin.
• Paraben.
• Dầu thơm tự nhiên.
• Kim loại như niken hoặc coban.

Ngoài ra, dị ứng môi còn do thói quen hàng ngày làm tổn thương hàng rào bảo vệ tự nhiên của môi. Đây là những thói quen “vô hại” nhưng dễ khiến môi dễ mất nước và mất đi lớp sừng, dẫn đến nứt nẻ và bong tróc, tạo điều kiện cho các dị nguyên xâm nhập gây dị ứng.

Một số thói quen xấu mà bạn nên chú ý như:

• Liếm môi thường xuyên.
• Để môi tiếp xúc trực tiếp với khí trời khô lạnh, nhiều gió.
• Dùng nhiều sản phẩm chăm sóc môi.
• Tiếp xúc thường xuyên với hóa chất trong thực phẩm, dụng cụ làm bếp, nhạc cụ kim loại, đặc biệt nếu các dụng cụ được rửa bằng chất tẩy rửa.

Biểu hiện viêm môi tiếp xúc dị ứng

Đặc trưng của viêm môi dị ứng là khô, đỏ, ngứa rát vùng môi. Các biểu hiện chủ yếu tập trung ở viền môi, có thể lan ra vùng da quanh miệng nếu dị ứng với mỹ phẩm, kem chống nắng, kem đánh răng hoặc nhạc cụ.

Các biểu hiện viêm môi dị ứng mà bạn có thể quan sát được sau đây:

• Ngứa châm chích, hoặc rát môi.
• Khô môi.
• Đau nhẹ khi nói chuyện, ăn uống, tiếp xúc với đồ ăn chua cay.
• Cảm giác sưng môi, căng phồng môi, hoặc phù nề nhẹ.
• Ban đỏ da vùng viền môi hoặc da quanh môi.
• Bong vảy và nứt nẻ, có thể rướm máu nhẹ.
• Có thể xuất hiện mụn nước nhỏ.

Xem thêm: Viêm mao mạch dị ứng

Viêm môi dị ứng có ảnh hưởng gì không?

Viêm môi tiếp xúc dị ứng chủ yếu ảnh hưởng đến sức khỏe da môi và thẩm mỹ gương mặt. Người bệnh cảm thấy đau rát, khó ăn uống và nói chuyện, đặc biệt là khi tiếp xúc với thực phẩm nóng, mặn và chua cay.

Hơn nữa, tổn thương môi kéo dài còn gây chảy máu dẫn đến nhiễm trùng. Thậm chí tình trạng bệnh còn nặng thêm nếu thường xuyên liếm môi do nhầm tưởng khô nứt thông thường mà không biết đó là do dị ứng.

Về lâu dài, nếu không được điều trị, điều trị sai cách hoặc dị ứng tiếp diễn liên tục sẽ làm mỏng da môi, rối loạn sắc tố, hoặc chuyển sang mãn tính rất khó phục hồi.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách chẩn đoán viêm da tiếp xúc dị ứng ở môi

Vì môi có lớp sừng mỏng nên khi bị dị ứng rất dễ bị nhầm lẫn với ích ứng môi, nhiễm trùng hoặc nhiều bệnh lý khác. Vậy nên bước đầu tiên trong quy trình thăm khám là phải kiểm tra biểu hiện tổn thương môi cùng thông tin bệnh sử và tiền sử dị ứng.

Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ về các vấn đề sau:

• Thời điểm khởi phát và tiến triển: Triệu chứng xuất hiện sau khi dùng sản phẩm môi, nước súc miệng, hoặc tiếp xúc nghề nghiệp nào không.
• Thói quen cá nhân: Liếm môi, thay đổi mỹ phẩm, nghề nghiệp, sử dụng nhạc cụ, hay tiếp xúc với hóa chất.
• Vùng tổn thương: Đỏ, bong vảy, nứt nẻ, ngứa hoặc sưng ở viền môi; có lan ra da quanh miệng hay không.

Để có thể khẳng định chính xác có phải là viêm môi dị ứng hay không, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm áp da (patch test). Đây là phương pháp “tiêu chuẩn vàng” để chẩn đoán viêm môi dị ứng.

• Dán các dị nguyên chuẩn lên da lưng trong 48 tiếng, bao gồm fragrance mix, preservatives, metals, lanolin, paraben, propolis…
• Có thể bổ sung thêm sản phẩm cá nhân để xác định dị nguyên thực tế, chẳng hạn như son, kem đánh răng, dưỡng môi…
• Có thể kết hợp xét nghiệm soi tươi, cấy nấm nếu nghi ngờ viêm môi do nhiễm trùng vi khuẩn/nấm.

Vùng da nào đỏ, nổi sẩn, ngứa ngáy chứng tỏ dương tính với dị nguyên tương ứng. Kết quả này giúp bác sĩ hướng dẫn loại bỏ dị nguyên và có phác đồ chữa trị thích hợp.

Xem thêm: Dị ứng sưng môi

Cách trị viêm môi dị ứng tại nhà

Loại bỏ dị nguyên là bước quan trọng cần làm đầu tiên. Người bệnh cần ngừng hoàn toàn các sản phẩm nghi ngờ gây dị ứng, sau đó thay thế bằng các sản phẩm không chứa hương liệu và chất bảo quản.

Với trường hợp dị ứng do vật dụng nghề nghiệp thì cần sử dụng đồ bảo hộ để bảo vệ môi. Đây là cách trị dị ứng môi tại nhà hữu hiệu để tránh tái phát dị ứng trong quá trình làm việc.

Khi viêm môi dị ứng kéo dài không hết hay có thêm các triệu chứng lạ như viêm nhiễm, đau nhức nặng thì bạn đi khám bác sĩ để được kê đơn thuốc điều trị chuyên khoa. Một số thuốc phổ biến như:

• Corticosteroid dạng bôi: Sử dụng dạng nhẹ đến trung bình, không dùng kéo dài vì có thể làm mỏng da môi, teo biểu bì.
• Thuốc ức chế calcineurin: thay thế corticosteroid nếu cần điều trị lâu dài, ít tác dụng phụ teo da.
• Kem dưỡng ẩm phục hồi hàng rào da môi: Thường là sáp dầu khoáng petrolatum, hoặc kem chứa ceramide, glycerin, panthenol.
• Thuốc kháng histamine hoặc corticosteroid đường uống: Chỉ sử dụng ngắn hạn trong trường hợp nặng, bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Các biện pháp phòng ngừa dị ứng môi hiệu quả

Phòng ngừa viêm môi dị ứng rất quan trọng, không chỉ giúp người đang hoặc đã điều trị tránh tái phát mà còn giúp người chưa từng bị dị ứng giảm nguy cơ mẫn cảm về sau.

Với người đang hoặc đã điều trị viêm môi dị ứng

• Loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm có chứa thành phần gây dị ứng sau khi đã được xác định rõ ràng.
• Kiểm tra kỹ nhãn sản phẩm trước khi dùng, kể cả mỹ phẩm từ thành phần thiên nhiên.
• Dùng dụng cụ bảo hộ môi và da quanh miệng khi làm việc nếu dị ứng với dụng cụ nghề nghiệp.
• Sử dụng dưỡng môi không mùi, không màu, không hương liệu.
• Không liếm môi, không tẩy tế bào chết môi thường xuyên.
• Tránh các sản phẩm chứa menthol, camphor, hoặc tinh dầu.
• Bôi dưỡng ẩm 2 – 4 lần/ngày, đặc biệt trước khi ra ngoài trời hoặc ngủ.
• Tái khám da liễu định kỳ để đánh giá hàng rào da môi và điều chỉnh sản phẩm chăm sóc phù hợp.

Với người chưa từng bị dị ứng

• Không nên thay đổi quá nhiều loại son môi, dưỡng ẩm môi, nước súc miệng hoặc kem đánh răng trong thời gian ngắn.
• Tránh các sản phẩm có mùi mạnh, chứa cồn, tinh dầu tự nhiên, hương liệu tổng hợp, hoặc chất bảo quản như parabens, formaldehyde, methylisothiazolinone.
• Tránh liếm môi hoặc cắn môi.
• Sử dụng dưỡng môi đơn giản, chứa petrolatum, sáp ong tinh khiết, glycerin, hoặc panthenol.
• Giữ môi ẩm trong mùa khô hoặc khí hậu lạnh, tránh môi trường gió mạnh, điều hòa lâu.
• Uống đủ nước, bổ sung đầy đủ vitamin nhóm B, kẽm, sắt giúp da và niêm mạc khỏe mạnh.
• Thận trọng hơn khi dùng sản phẩm mới nếu có cơ địa dị ứng như viêm da cơ địa, hen, viêm mũi dị ứng.

Quan trọng hơn hết là bạn hãy chủ động xét nghiệm sàng lọc dị nguyên. Đây là cách phòng ngừa hiệu quả trước các tác nhân dị ứng mà bạn chưa biết rõ.

Bạn có thể chọn xét nghiệm dị ứng tại Trung Tâm Y Khoa DIAG để sàng lọc hơn 70 dị nguyên chỉ với một lần lấy máu. Kết quả xét nghiệm luôn đảm bảo chính xác, hơn nữa bác sĩ tại DIAG còn hỗ trợ bạn lên kế hoạch chăm sóc và thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp.

• Gói xét nghiệm Dị ứng sàng lọc hơn 72 dị nguyên: Tại đây
• Đăng ký lấy mẫu xét nghiệm tại nhà: Tại đây

Xem thêm

• Triệu chứng dị ứng bao cao su ở nữ
• Dị ứng cơ địa