Viêm da dị ứng ở trẻ em là tình trạng mà nhiều phụ huynh quan tâm và lo lắng. Việc nhận biết đúng, hiểu nguyên nhân và cách chăm sóc phù hợp sẽ giúp bé nhanh khỏi và giảm thiểu những ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tinh thần của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp toàn diện thông tin về viêm da dị ứng ở trẻ em cũng như cách điều trị và chăm sóc hàng ngày.

Viêm da dị ứng ở trẻ em là gì?

Viêm da dị ứng ở trẻ em là một thuật ngữ chung chỉ tình trạng da bị viêm do phản ứng dị ứng. Dạng phổ biến nhất ở trẻ em là viêm da cơ địa (còn gọi là eczema), một bệnh da mạn tính, tái phát liên quan đến yếu tố di truyền và miễn dịch. Ngoài ra, trẻ cũng có thể gặp viêm da tiếp xúc dị ứng, xảy ra khi da tiếp xúc với một chất gây dị ứng cụ thể như phấn hoa, lông hú cưng, bụi nhà,…

Một số biểu hiện điển hình của viêm da dị ứng ở trẻ là da khô ráp, sần sùi, bong tróc, ngứa nhiều khiến trẻ quấy khóc, mất ngủ. Vùng da tổn thương có thể đỏ, phù nề, nổi mụn nước hoặc dịch tiết, dễ bị bội nhiễm nếu trẻ gãi nhiều và gây tổn thương da. Đặc biệt, viêm da dị ứng ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện ở hai bên má, đầu, cổ và các vùng gập như khuỷu tay, đầu gối.

viêm da dị ứng ở trẻ em
Hình ảnh viêm da dị ứng ở trẻ em

Các loại viêm da ở trẻ em thường gặp

Ngoài viêm da dị ứng, trẻ em còn có thể gặp các bệnh da liễu khác cũng biểu hiện qua các triệu chứng phát ban, ngứa, đỏ da khiến nhiều phụ huynh dễ nhầm lẫn. Dưới đây là phân biệt rõ ràng các loại viêm da thường gặp ở trẻ em:

Viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là dạng viêm da mãn tính phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng da khô, ngứa dai dẳng và tái phát thành từng đợt. Trẻ bị viêm da cơ địa thường có tiền sử gia đình với các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng. Da của trẻ có thể bị dày lên, sần sùi rõ ràng ở các vùng gấp như khuỷu tay, đầu gối, cổ, cổ tay. Triệu chứng thường biểu hiện sớm từ 2 – 3 tháng tuổi và có thể kéo dài suốt tuổi thơ nếu không được kiểm soát tốt.

viêm da dị ứng ở trẻ em
Hình ảnh viêm da cơ địa ở trẻ

Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc ở trẻ em xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp với các chất kích ứng hoặc chất gây dị ứng như hóa chất tẩy rửa, mỹ phẩm, xà phòng không phù hợp. Tổn thương da thường tập trung ở vùng da tiếp xúc, biểu hiện bằng đỏ, phù nề, ngứa và nổi mụn nước nhỏ hoặc phát ban. Viêm da tiếp xúc thường cấp tính, xuất hiện nhanh sau tiếp xúc và cải thiện khi ngưng tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.

viêm da dị ứng ở trẻ em
Hình ảnh dị ứng ở trẻ em

Nổi mề đay

Nổi mề đay là một dạng phát ban khi da xuất hiện các mảng đỏ sần, nổi gồ lên, ngứa dữ dội và có thể có phù mạch (phù nề vùng dưới da). Nổi mề đay thường xuất hiện nhanh chóng, có thể lan rộng toàn thân và thường tự khỏi trong vòng vài giờ đến vài ngày. Nguyên nhân có thể do dị ứng thực phẩm, thuốc hoặc các yếu tố vật lý như nóng lạnh.

Xét nghiệm liên quan
Gói xét nghiệm Dị ứng
Gói Xét Nghiệm Dị Ứng 72
Gói Xét Nghiệm Dị Ứng 44
Gói Xét Nghiệm Dị Ứng Lông Động Vật & Thú Cưng
viêm da dị ứng ở trẻ em
Mề đay là tình trạng da xuất hiện các mảng đỏ sần, nổi gồ lên, ngứa dữ dội

Rôm sảy và hăm tã

Rôm sảy là tình trạng xuất hiện các nốt nhỏ li ti hoặc mụn nước trên da do tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn, thường gặp ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nằm trong môi trường nhiệt độ cao, ẩm ướt. Hăm tã là viêm da do tiếp xúc với chất ẩm và chất bài tiết trong tã giấy khiến vùng da mông bé bị đỏ, sưng, đôi khi có dịch tiết. Cả hai tình trạng này ít gây viêm sâu, thường không nguy hiểm nếu chăm sóc vệ sinh tốt.

viêm da dị ứng ở trẻ em
Rôm sảy ở trẻ là tình trạng xuất hiện các nốt nhỏ li ti hoặc mụn nước trên da do tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn
diag
Gói xét nghiệm Dị ứng
  • Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
  • Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Nguyên nhân gây viêm da dị ứng ở trẻ em

Viêm da dị ứng ở trẻ em là một bệnh lý phức tạp, phát sinh từ sự kết hợp của nhiều yếu tố di truyền và môi trường. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và cơ chế gây bệnh:

  • Yếu tố di truyền: Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Nghiên cứu cho thấy, nếu cả cha và mẹ đều bị viêm da cơ địa, nguy cơ con mắc bệnh có thể lên đến 80%. Nếu chỉ cha hoặc mẹ bị, nguy cơ này là khoảng 50 – 60%. Nhìn chung, nhiều trẻ bị viêm da cơ địa cũng có tiền sử bản thân hoặc gia đình mắc các bệnh dị ứng khác (cơ địa dị ứng) như hen suyễn, viêm mũi dị ứng.
  • Rối loạn hàng rào bảo vệ da: Trẻ bị viêm da dị ứng thường có sự khiếm khuyết về chức năng hàng rào da, đặc biệt liên quan đến đột biến gen filaggrin (FLG). Filaggrin là protein quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và bảo vệ da khỏi tác nhân bên ngoài. Thiếu hụt filaggrin (gặp ở một tỷ lệ đáng kể bệnh nhân) làm da trẻ yếu, dễ mất nước, cho phép các dị nguyên dễ dàng xuyên qua gây kích ứng và viêm.
  • Tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng: Các hóa chất trong xà phòng, mỹ phẩm, nước hoa, chất bảo quản hoặc tã giấy có thể kích thích da non nớt của trẻ, gây phản ứng viêm. Quần áo làm bằng chất liệu thô cứng, bụi nhà, phấn hoa, lông thú cưng, khói thuốc là các tác nhân phổ biến gây kích ứng hoặc khởi phát viêm da dị ứng ở trẻ.
  • Dị ứng thực phẩm: Một số thực phẩm như hải sản, trứng, sữa, thực phẩm chế biến sẵn có thể làm cơn viêm da dị ứng tăng nặng hoặc bùng phát đột ngột. Ở trẻ nhỏ, dị ứng thực phẩm thường đi kèm với các biểu hiện về da và tiêu hóa.
  • Thay đổi thời tiết: Thời tiết lạnh, hanh khô mùa đông làm mất độ ẩm tự nhiên của da, khiến da trẻ trở nên khô, nứt nẻ và dễ ngứa. Ngược lại, nóng ẩm có thể làm tăng tiết mồ hôi gây kích ứng và viêm da.
  • Các yếu tố khác:
    • Rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch hoạt động quá mức, nhạy cảm với các dị nguyên không gây hại bình thường.
    • Tâm lý và căng thẳng: Căng thẳng có thể làm gia tăng viêm da và làm nặng thêm các triệu chứng.
    • Nhiễm trùng da: Da tổn thương do viêm dễ bị xâm nhập vi khuẩn, vi nấm làm kéo dài hoặc làm nặng tình trạng viêm.
viêm da dị ứng ở trẻ em
Viêm da dị ứng ở bé là một bệnh lý phức tạp, phát sinh từ sự kết hợp của nhiều yếu tố di truyền và môi trường

Khám và điều trị viêm da dị ứng cho trẻ ở đâu?

Khi phát hiện có các dấu hiệu cảnh báo bé bị viêm da dị ứng, việc lựa chọn địa chỉ khám và xét nghiệm uy tín là rất quan trọng để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.

Một trong những cơ sở được nhiều phụ huynh tin tưởng hiện nay là Trung Tâm Y Khoa DIAG. DIAG không chỉ cung cấp dịch vụ xét nghiệm dị ứng đa dạng mà còn hỗ trợ thăm khám và tư vấn chuyên sâu giúp phụ huynh hiểu rõ tình trạng viêm da dị ứng ở bé.

DIAG sở hữu các thiết bị xét nghiệm dị ứng tiên tiến, giúp phát hiện hơn 70 tác nhân dị ứng phổ biến bao gồm thực phẩm hàng ngày, lông động vật, phấn hoa, mạt bụi và nhiều loại dị nguyên khác.

Đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên tại DIAG có chuyên môn vững vàng, nhiều kinh nghiệm trong xét nghiệm và tư vấn dị ứng, đảm bảo kết quả chính xác và khách quan. DIAG cung cấp nhiều gói xét nghiệm phù hợp cho trẻ nhỏ, giúp phát hiện sớm các nguyên nhân gây viêm da dị ứng, từ đó có kế hoạch điều trị và chăm sóc phù hợp.

Phụ huynh có thể đăng ký trực tiếp hoặc qua hotline để được tư vấn và đặt lịch kiểm tra viêm da dị ứng cho bé:

Hướng dẫn chăm sóc trẻ viêm da dị ứng tại nhà

Chăm sóc đúng cách tại nhà là yếu tố quan trọng giúp tình trạng dị ứng da ở trẻ em nhanh chóng hồi phục, giảm ngứa, hạn chế tổn thương da và ngăn ngừa tái phát.

  • Vệ sinh da nhẹ nhàng: Dùng sữa tắm hoặc sữa rửa mặt dịu nhẹ, không mùi, không chứa chất tẩy mạnh để tránh làm da bé khô thêm và kích ứng. Tắm cho trẻ bằng nước ấm, không quá nóng và không tắm quá lâu (5-10 phút). Tránh chà xát mạnh lên vùng da tổn thương.
  • Chăm sóc da đúng cách: Thoa kem dưỡng ẩm cho bé ngay khi da còn ẩm sau tắm để khóa ẩm, phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên của da. Chọn sản phẩm dành riêng cho da nhạy cảm, không chứa hương liệu hay hóa chất độc hại. Dưỡng ẩm ít nhất 2 lần/ngày hoặc nhiều hơn nếu da bé rất khô.
  • Tránh làm tổn thương da: Hạn chế để bé gãi hoặc chà xát vùng da bị viêm, tránh tình trạng trầy xước, viêm nhiễm nặng hơn. Có thể dùng bao tay mềm để hạn chế bé gãi đêm.
  • Kiểm soát môi trường: Giữ không gian sống sạch sẽ, thoáng khí và tránh tiếp xúc với các tác nhân kích ứng như bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng, khói thuốc. Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa và giặt chăn, ga gối với chất tẩy nhẹ nhàng.
  • Chế độ dinh dưỡng: Hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc làm nặng bệnh như hải sản, trứng, thực phẩm chế biến sẵn, nếu có chỉ định từ bác sĩ. Đảm bảo trẻ ăn uống đủ chất, hợp lý để tăng sức đề kháng.
  • Giữ tâm lý thoải mái: Giúp bé giữ tinh thần vui vẻ, tránh căng thẳng, nâng cao chất lượng giấc ngủ để hỗ trợ quá trình tự hồi phục của da.
  • Theo dõi và tái khám: Luôn quan sát tình trạng da của bé, nếu thấy các dấu hiệu nặng hơn, có nhiễm trùng (đỏ tấy, chảy dịch mủ, bọng nước lớn) hoặc không cải thiện sau chăm sóc, cần đưa bé đến khám bác sĩ da liễu để được điều trị đúng hướng.
viêm da dị ứng ở trẻ em
Chăm sóc đúng cách tại nhà là yếu tố quan trọng giúp tình trạng viêm da dị ứng da ở bé nhanh chóng hồi phục

Cách phòng ngừa bị viêm da ở trẻ

Việc đề phòng hiệu quả sẽ giúp giảm nguy cơ khởi phát và tái phát bệnh. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa viêm da dị ứng ở trẻ em hiệu quả:

  • Duy trì vệ sinh da hàng ngày: Tắm rửa nhẹ nhàng với sữa tắm không mùi, không chứa các chất tẩy rửa mạnh để tránh làm mất lớp dầu tự nhiên bảo vệ da của trẻ.
  • Dưỡng ẩm da thường xuyên: Dùng kem dưỡng ẩm dành riêng cho da nhạy cảm, bôi ngay sau khi tắm để giữ ẩm tốt, tránh da khô, nứt nẻ – nguyên nhân chính gây kích ứng và viêm da.
  • Tránh tiếp xúc với tác nhân dị ứng và kích ứng: Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế bụi bẩn, mạt bụi, phấn hoa, lông thú cưng, cũng như xa khói thuốc lá. Tránh cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm có mùi hương, hóa chất tẩy rửa mạnh, quần áo chất liệu thô ráp.
  • Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống: Hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, trứng, thực phẩm chế biến sẵn nếu trẻ có tiền sử dị ứng hoặc được bác sĩ chỉ định. Đảm bảo chế độ ăn cân bằng, đầy đủ dưỡng chất để nâng cao miễn dịch.
  • Giữ nhiệt độ và độ ẩm ổn định: Tránh môi trường quá nóng hoặc quá lạnh, không khí hanh khô vì điều kiện này dễ làm da trẻ mất nước và kích ứng nhiều hơn.
  • Quản lý căng thẳng cho trẻ: Giúp trẻ thư giãn, ngủ đủ giấc vì căng thẳng, stress có thể làm tăng nặng các vấn đề da liễu.
  • Sử dụng quần áo mềm mại, thoáng khí: Ưu tiên chất liệu cotton, tránh mặc quần áo làm từ len, polyester gây kích ứng da.
  • Tăng cường kiểm tra da định kỳ: Theo dõi tình trạng da của trẻ, tái khám khi có dấu hiệu viêm hoặc biểu hiện không bình thường để được điều chỉnh điều trị kịp thời.

Xem thêm: Viêm da dị ứng ở mặt