Nóng quá nổi mẩn ngứa nên làm gì? Cách trị mẩn ngứa vào mùa hè

Trời nóng bị ngứa khắp người là hiện tượng gì?

Trời nóng bị ngứa khắp người là một rối loạn chức năng của tuyến mồ hôi, thường xảy ra khi da không thể thoát mồ hôi hiệu quả trong điều kiện nóng, ẩm, hoặc khi đổ mồ hôi quá nhiều. Tình trạng này trong y học được gọi là phát ban do nhiệt (heat rash) hoặc rôm sảy người lớn (miliaria).

Phát ban do nhiệt tuy không nguy hiểm nhưng gây khó chịu, đặc biệt là khi thời tiết nắng nóng kéo dài. Người bệnh thường đổ mồ hôi liên tục do trời nóng dẫn đến ứ đọng mồ hôi, từ đó gây viêm nhẹ ở da với biểu hiện là nổi mẩn và ngứa ngáy, có thể là ở một vùng da nhưng cũng có khi là toàn thân.

Tại sao khi nóng lại bị ngứa?

Cơ thể chúng ta sẽ tăng tiết mồ hôi để làm mát mỗi khi trời nóng. Thế nhưng chính điều này lại có thể kích hoạt một chuỗi phản ứng sinh lý – thần kinh – miễn dịch trong da, dẫn đến cảm giác ngứa râm ran, châm chích hoặc phát ban nhẹ.

Hiện tượng “bị ngứa khi trời nóng” không đơn giản chỉ do mồ hôi mà là sự kết hợp của ba yếu tố chính:

• Tắc nghẽn tuyến mồ hôi: Khi da bị bít kín bởi bụi bẩn/tế bào chết hoặc do quần áo chật, mồ hôi không thoát ra được và bị ứ lại dưới da. Chính lượng mồ hôi bị kẹt này làm da sưng nhẹ, nổi mẩn đỏ và gây cảm giác ngứa râm ran.
• Kích hoạt thụ thể thần kinh cảm giác: Trên da có rất nhiều đầu dây thần kinh giúp chúng ta cảm nhận nóng, lạnh và ngứa. Khi nhiệt độ da tăng thì các dây thần kinh này bị kích thích quá mức, có thể gây cảm thấy ngứa hoặc châm chích ngay cả khi không có gì chạm vào da.
• Phản ứng viêm và thay đổi vi sinh da: Nhiệt độ và độ ẩm cao khiến vi khuẩn trên da phát triển mạnh hơn bình thường, trong đó một số loại vi khuẩn/nấm men có thể làm da bị kích ứng, đỏ và ngứa hơn. Vậy nên cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách tạo ra phản ứng viêm nhẹ, khiến vùng da đó càng nhạy cảm và khó chịu.

Ngoài ra, căng thẳng, béo phì hay ít vận động cũng làm cơ thể sinh nhiệt nhiều hơn, từ đó mồ hôi cũng tiết ra nhiều hơn. Kết quả là khiến da càng dễ bị kích ứng và ngứa ngáy lan rộng.

Xem thêm: Dị ứng thời tiết ở mặt

Tình trạng mẩn ngứa mùa hè kéo dài có nguy hiểm không?

Hiện tượng nổi mẩn ngứa toàn thân vào mùa hè thường không nguy hiểm, bởi đây chỉ là phản ứng nhẹ của da với nhiệt độ, mồ hôi và độ ẩm. Mặc dù vậy, ngay cả khi nguyên nhân là phát ban do nhiệt thì nếu tái phát liên tục có thể khiến da trở nên yếu rất dễ bị nhiễm trùng.

Ngoài ra, tình trạng trời nóng nổi mẩn ngứa khi kéo dài nhiều tuần, lan rộng, tái đi tái lại hằng năm còn có thể là dấu hiệu của vấn đề da liễu hoặc bệnh miễn dịch tiềm ẩn, và bạn không nên xem nhẹ.

Một số vấn đề có thể gây ngứa toàn thân kéo dài như sau:

• Viêm da dị ứng hoặc viêm da tiếp xúc: Mồ hôi, mỹ phẩm, hoặc quần áo tổng hợp có thể kích ứng, khiến ngứa dai dẳng.
• Nhiễm trùng da nhẹ do vi khuẩn, nấm men: Môi trường nóng ẩm làm vi khuẩn phát triển, gây viêm và mẩn đỏ.
• Phản ứng dị ứng toàn thân: Một số người nhạy cảm với nhiệt, phấn hoa, hoặc thực phẩm mùa hè có thể nổi mẩn đỏ toàn thân.
• Bệnh lý trong cơ thể: Nếu ngứa kèm mệt mỏi, sụt cân, hoặc ngứa nhiều về đêm, có thể liên quan tới gan, thận, hoặc tuyến giáp.

Xem thêm: Viêm mũi dị ứng thời tiết

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Mùa hè bị ngứa phải làm sao?

Cách trị mẩn ngứa vào mùa hè sẽ tập trung vào giảm ngứa nhanh chóng và thay đổi thói quen sinh hoạt, chăm sóc da sao cho phù hợp hơn.

Làm mát cơ thể và da ngay lập tức

• Di chuyển vào nơi mát, có quạt hoặc điều hòa.
• Không gãi để tránh trầy xước da gây nhiễm trùng.
• Rửa vùng ngứa bằng nước mát để làm dịu da và rửa trôi mồ hôi, bụi bẩn.
• Có thể chườm lạnh bằng khăn sạch trong 5 – 10 phút nếu vùng da rất ngứa hoặc nóng rát.

Giữ da luôn khô thoáng và sạch sẽ

• Tắm rửa 1 – 2 lần/ngày bằng nước mát.
• Chỉ sử dụng xà phòng dịu nhẹ, không mùi, không tạo bọt mạnh.
• Lau khô nhẹ nhàng và thoa kem dưỡng ẩm không chứa cồn hoặc hương liệu ngay sau khi vệ sinh cơ thể.
• Thay quần áo hằng ngày.
• Ưu tiên mặc đồ bằng vải cotton rộng rãi, thấm mồ hôi.
• Tránh đồ bó sát hoặc vải sợi tổng hợp.

Giảm kích ứng và hỗ trợ hồi phục da

• Không bôi phấn rôm, kem làm mát, dầu gió hay các sản phẩm dân gian chưa được kiểm chứng – các sản phẩm này có thể gây bít lỗ chân lông và làm rôm sảy nặng hơn.
• Có thể bôi kem kẽm oxit, calamine, hoặc gel lô hội để làm dịu ngứa nhẹ.

Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp giảm ngứa

• Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày để giúp cơ thể thoát nhiệt và da không bị khô.
• Áp dụng chế độ dinh dưỡng với nhiều rau xanh và trái cây tươi.
• Hạn chế đồ cay nóng, rượu bia và cà phê – các thực phẩm này có thể làm tăng tiết mồ hôi và kích ứng da.
• Giữ nhà ở thông thoáng, tránh ẩm mốc, đặc biệt là trong phòng ngủ.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn cần đi khám bác sĩ ngày nếu tình trạng nóng nổi mẩn ngứa kéo dài, lan rộng, hoặc khi các biện pháp chăm sóc tại nhà bên trên không mang lại hiệu quả đáng kể.

Thăm khám với bác sĩ sẽ là giải pháp hiệu quả giúp loại trừ các bệnh gan, thận, tuyến giáp, máu hoặc rối loạn miễn dịch – vốn có thể gây ngứa nhưng không biểu hiện rõ ngoài da. Hơn nữa, nếu da có dấu hiệu nhiễm trùng (như sưng, rỉ dịch, đau rát) thì cần điều trị y tế sớm để tránh biến chứng.

Các trường hợp sau cần đi khám bác sĩ sớm để được chăm sóc y tế:

• Ngứa kéo dài trên 1 – 2 tuần, không thuyên giảm dù đã chăm sóc đúng cách.
• Ngứa toàn thân hoặc lan rộng không rõ nguyên nhân.
• Ngứa nhiều về đêm, làm mất ngủ hoặc mệt mỏi.
• Không có phát ban nhưng da sạm, khô, hoặc đổi màu.
• Kèm theo vàng da, nước tiểu sẫm, sụt cân, sốt, hoặc đổ mồ hôi đêm.
• Da sưng, rỉ nước, có mụn mủ hoặc dấu hiệu nhiễm trùng.
• Ngứa xuất hiện sau khi dùng thuốc hoặc ăn thực phẩm lạ.
• Ngứa đi kèm khó thở, sưng môi, hoặc choáng → có thể là sốc phản vệ cần được cấp cứu ngay.

Xem thêm

• Dị ứng thời tiết lạnh
• Dị ứng nắng