Ứng dụng dành cho đối tác 
19001717 
Tầm soát Ung thưDị ứng tỏi: Triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp xử lý
Dị ứng tỏi là gì?
Dị ứng tỏi là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch đối với các protein có trong tỏi. Khi tiếp xúc với tỏi, hệ miễn dịch nhầm những protein này là tác nhân xâm nhập nguy hiểm, kích hoạt cơ chế bảo vệ của cơ thể dẫn đến các biểu hiện dị ứng. Ngoài ra, có một số yếu tố nguy cơ cũng làm tăng khả năng mắc dị ứng, bao gồm:
- Tiền sử dị ứng hoặc mẫn cảm với các loại cây thuộc họ Hành tỏi như hành tây, hẹ, tỏi tây.
- Người có tiền sử các bệnh dị ứng khác như hen suyễn, chàm, hoặc dị ứng thực phẩm khác.
- Hệ miễn dịch nhạy cảm hoặc có yếu tố di truyền liên quan đến bệnh dị ứng.
Dị ứng tỏi có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ như ngứa, phát ban đến nghiêm trọng như khó thở, sốc phản vệ, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. Mặc dù rất hiếm gặp, dị ứng vẫn là một vấn đề y học đáng chú ý.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), dị ứng thực phẩm phổ biến ở khoảng 3-4% người lớn, trong đó dị ứng với tỏi chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với các loại dị ứng thực phẩm khác.
Triệu chứng dị ứng tỏi
Biểu hiện dị ứng rất đa dạng và xuất hiện có thể ngay lập tức hoặc sau vài giờ tiếp xúc với tỏi.
- Ngứa miệng, nổi mề đay, phát ban đỏ trên da: Đây là biểu hiện dị ứng thường gặp nhất. Người bệnh có thể cảm thấy ngứa rát trong khoang miệng, sau đó xuất hiện các vết ban đỏ
- Sưng môi, lưỡi, mặt hoặc cổ họng: Phản ứng sưng phù các vùng này có thể làm thở khó, phát sinh thở khò khè hoặc cảm giác nghẹn, đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sốc phản vệ.
- Viêm da tiếp xúc: Khi da tiếp xúc trực tiếp với tỏi (như khi chế biến hoặc ăn), có thể xuất hiện mẩn đỏ, ngứa và viêm da.
- Triệu chứng tiêu hóa: Bao gồm đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy do dị ứng hoặc co thắt đường ruột.
- Sốc phản vệ: Là phản ứng dị ứng nghiêm trọng, biểu hiện bằng huyết áp thấp, mạch yếu, bạn cần cấp cứu y tế khẩn cấp ngay lập tức.
Khác với dị ứng tỏi, không dung nạp thực phẩm hay hội chứng ruột kích thích thường chỉ gây ra các vấn đề tiêu hóa nhẹ nhàng như đầy hơi, bụng đau mà không có sự tham gia của hệ miễn dịch. Dị ứng có thể biểu hiện nhanh, đa dạng và nghiêm trọng hơn, đòi hỏi chẩn đoán và xử lý y tế chính xác.
Xem thêm: Dị ứng bột ngọt
Cách chẩn đoán dị ứng tỏi
Khi cần chẩn đoán dị ứng, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
- Khám lâm sàng và khai thác tiền sử dị ứng chi tiết: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng đã gặp phải sau khi ăn hoặc tiếp xúc với tỏi, thời gian xuất hiện triệu chứng, mức độ nghiêm trọng, và tiền sử dị ứng liên quan (dị ứng với hành tây, hẹ, hoặc các nhóm thực phẩm khác). Việc khai thác tiền sử di truyền về các bệnh dị ứng như chàm cũng cần được chú ý.
- Xét nghiệm da (Skin Prick Test – SPT) với dung dịch chiết xuất tỏi: Phương pháp này giúp xác định phản ứng dị ứng thông qua việc gây kích ứng nhẹ lên da bằng dung dịch tỏi chiết xuất. Phản ứng dương tính là sự xuất hiện sẩn, đỏ tại vùng thử trong vòng 15-20 phút.
- Xét nghiệm máu đo kháng thể IgE đặc hiệu với tỏi: Xét nghiệm này đo lượng kháng thể IgE đặc hiệu trong máu phản ứng với protein tỏi. Điều này giúp xác nhận chẩn đoán khi phối hợp với các xét nghiệm và lâm sàng.
- Thử nghiệm ăn tỏi dưới giám sát (Oral Food Challenge Test): Là tiêu chuẩn vàng để xác định dị ứng thực sự. Người bệnh sẽ được cho ăn tỏi từng lượng nhỏ tăng dần dưới sự theo dõi sát sao của bác sĩ chuyên khoa dị ứng để phát hiện phản ứng dị ứng hoặc xác nhận không dị ứng. Phương pháp này đòi hỏi phòng khám có khả năng xử trí cấp cứu vì nguy cơ sốc phản vệ.
Gói xét nghiệm Dị ứng
- Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
- Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Cách xử lý khi bị dị ứng tỏi
Dị ứng tỏi là một tình trạng phản ứng miễn dịch quá mẫn đối với protein trong tỏi, hiện chưa có thuốc đặc trị hoàn toàn để chữa khỏi. Do đó, việc xử lý và kiểm soát dị ứng chủ yếu tập trung vào việc phòng tránh và giảm nhẹ triệu chứng khi phản ứng xảy ra.
- Tránh tiếp xúc với tỏi: Đây là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa các phản ứng dị ứng tái phát. Bạn cần đọc kỹ thành phần thức ăn, tránh sử dụng các món có tỏi hoặc sản phẩm chứa tỏi.
- Sử dụng thuốc kháng histamine: Khi xuất hiện các triệu chứng nhẹ như ngứa, bạn có thể dùng thuốc kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ để giảm ngứa và viêm.
- Vệ sinh vùng da tiếp xúc: Rửa sạch ngay vùng da tiếp xúc với tỏi bằng nước sạch để loại bỏ chất gây dị ứng và tránh lan rộng phản ứng.
- Rửa kỹ dụng cụ nấu ăn: Các dụng cụ chế biến có thể còn sót lại tỏi, nên rửa kỹ để tránh lây nhiễm chéo vào thực phẩm khác.
- Phản ứng nghiêm trọng hoặc sốc phản vệ: Khi bệnh nhân có các dấu hiệu nguy hiểm như khó thở, sưng họng, huyết áp tụt hoặc chóng mặt, bạn cần sử dụng ngay thuốc epinephrine theo đường tiêm tự động (EpiPen) nếu có sẵn.
Sốc phản vệ là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, bạn cần được can thiệp y tế khẩn cấp. Đồng thời bạn cần chia sẻ với nhân viên y tế và người thân biết về tình trạng dị ứng để được hỗ trợ kịp thời. Sau phản ứng dị ứng, bệnh nhân cũng nên được theo dõi để xử trí các triệu chứng muộn và phòng ngừa tái phát.
Xem thêm: Dị ứng gluten
Khi nào cần khám bác sĩ?
Những trường hợp bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức bao gồm:
- Xuất hiện nhiều lần các phản ứng dị ứng sau khi ăn tỏi hoặc thực phẩm chứa tỏi: Nếu bạn gặp lại các biểu hiện như ngứa, nổi mề đay, sưng phù, ho hoặc khó thở sau khi tiếp xúc với tỏi.
- Biểu hiện hô hấp nghiêm trọng: Các dấu hiệu như khó thở, thở khò khè, sưng môi, lưỡi, họng hoặc nghẹt mũi cần được đánh giá ngay.
- Triệu chứng sốc phản vệ: Bao gồm mạch yếu, huyết áp tụt, nhịp tim nhanh, chóng mặt, mất ý thức, cần được xử trí cấp cứu ngay lập tức.
- Tư vấn chẩn đoán và kế hoạch phòng tránh: Để xác định mức độ nhạy cảm với tỏi, bạn nên làm các xét nghiệm cần thiết và xây dựng kế hoạch tránh tiếp xúc cũng như xử lý khi có phản ứng.
Cách phòng ngừa dị ứng tỏi
Các biện pháp phòng ngừa dị ứng mà bạn có thể tham khảo bao gồm:
- Tránh hoàn toàn tỏi ở dạng tươi hoặc đã chế biến: Người bị dị ứng cần kiêng tuyệt đối tỏi dưới mọi hình thức, bao gồm tỏi tươi, tỏi bột, dầu tỏi và các sản phẩm chế biến có thành phần tỏi.
- Đọc kỹ thành phần sản phẩm: Tỏi có thể ẩn trong các loại gia vị, nước sốt, món ăn chế biến sẵn hoặc thực phẩm đóng gói. Việc kiểm tra nhãn mác giúp người dị ứng nhận biết và tránh tiếp xúc.
- Thận trọng khi ăn ngoài: Luôn hỏi kỹ thành phần món ăn ở nhà hàng, ưu tiên các cơ sở ăn uống hiểu và hỗ trợ người dị ứng, tránh nguy cơ tỏi bị lẫn trong thức ăn.
- Rửa sạch dụng cụ nấu nướng: Tay, dao, thớt, nồi niêu sau khi tiếp xúc với tỏi cần được rửa kỹ để tránh lây nhiễm chéo vào các món ăn khác.
- Thông báo cho người xung quanh: Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp cần biết về tình trạng dị ứng để hỗ trợ trong sinh hoạt và phòng tránh.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ/chuyên gia dinh dưỡng: Để có thực đơn thay thế đảm bảo dinh dưỡng mà không dùng tỏi, tránh thiếu hụt vitamin và khoáng chất quan trọng.
Chế độ ăn uống phù hợp cho người bị dị ứng tỏi
Dị ứng tỏi là phản ứng miễn dịch quá mẫn với các protein có trong tỏi, khiến người bệnh cần phải cẩn trọng trong chế độ ăn uống để tránh tiếp xúc với tỏi và các thành phần liên quan. Việc lựa chọn thực phẩm thay thế vừa đảm bảo an toàn vừa giữ được hương vị thơm ngon của món ăn là rất quan trọng.
- Các loại gia vị và thảo mộc thay thế tỏi: Người bị dị ứng có thể sử dụng một số thảo mộc và gia vị khác để thay thế, giúp tạo hương vị hấp dẫn cho món ăn mà không gây phản ứng dị ứng (hành lá, húng quế, gừng, nghệ, rau mùi).
- Chế độ ăn uống dinh dưỡng: Đảm bảo chế độ ăn cân đối, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu.
- Tránh sản phẩm chứa tỏi: Tránh sử dụng các sản phẩm công nghiệp có thể chứa tỏi ẩn như nước sốt đóng chai, súp hộp, gia vị pha sẵn. Bạn nên đọc kỹ nhãn sản phẩm để phát hiện tỏi hoặc các thành phần thuộc họ hành tỏi (bao gồm hành tây, hẹ, tỏi tây).
Xem thêm: Dị ứng ớt
