Trẻ bị dị ứng thời tiết có biểu hiện gì? Cách điều trị cho trẻ

Tổng quan tình hình trẻ bị dị ứng thời tiết

Dị ứng thời tiết ở trẻ là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng quá mức với sự thay đổi của môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, phấn hoa hay bụi mịn. Trẻ thường có các biểu hiện như hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, ngứa mắt hoặc phát ban nhẹ. Theo Tổ chức Dị ứng Thế giới (WAO), tỉ lệ viêm mũi dị ứng trong đó phần lớn là do yếu tố thời tiết đang tăng nhanh ở nhóm trẻ thành thị, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và học tập của trẻ.

Trẻ bị dị ứng thời tiết do nguyên nhân nào?

Dị ứng thời tiết là do các yếu tố môi trường thay đổi theo mùa kích hoạt phản ứng miễn dịch quá mức ở trẻ. Những nguyên nhân phổ biến gồm:

• Phấn hoa và bào tử nấm mốc trong không khí: tăng mạnh vào mùa xuân và mùa mưa, gây viêm mũi dị ứng theo mùa.
• Thay đổi nhiệt độ và độ ẩm đột ngột: khiến niêm mạc mũi khô, dễ kích thích phản ứng viêm.
• Bụi mịn, khói xe và ô nhiễm môi trường: là tác nhân làm nặng thêm dị ứng hoặc gây bùng phát ở trẻ có cơ địa nhạy cảm.
• Yếu tố di truyền và cơ địa dị ứng: trẻ có cha mẹ bị viêm mũi dị ứng, hen hoặc eczema dễ mắc hơn.

Nhóm trẻ sống ở khu vực đô thị ô nhiễm hoặc tiếp xúc thường xuyên với dị nguyên trong nhà như bụi nhà, mạt bụi và lông thú cưng cũng có nguy cơ cao hơn.

Dấu hiệu bé bị dị ứng thời tiết

Dấu hiệu ở mỗi nhóm tuổi có sự khác biệt rõ rệt, vì khả năng nhận biết và biểu hiện của hệ miễn dịch thay đổi theo giai đoạn phát triển.

Dấu hiệu dị ứng thời tiết ở trẻ nhỏ

Ở nhóm trẻ nhỏ (từ 2–10 tuổi), dấu hiệu thường dễ nhận biết hơn và có tính lặp lại theo mùa. Phụ huynh nên chú ý nếu trẻ có:

• Hắt hơi liên tục, chảy nước mũi trong, nghẹt mũi về sáng: dấu hiệu điển hình của viêm mũi dị ứng.
• Ngứa mắt, đỏ mắt hoặc chảy nước mắt: gợi ý viêm kết mạc đi kèm.
• Ho khan, khò khè nhẹ: đôi khi do kích thích đường thở khi thay đổi nhiệt độ hoặc tiếp xúc dị nguyên trong không khí.
• Khô da, nổi mẩn hoặc ngứa: biểu hiện dị ứng da nhẹ, mề đay, thường ở vùng má, cánh tay, chân.

Đa phần trẻ mắc viêm mũi dị ứng khởi phát triệu chứng trước 10 tuổi, và đa phần có biểu hiện tái phát khi chuyển mùa.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Dấu hiệu dị ứng thời tiết ở trẻ sơ sinh

Ở trẻ sơ sinh, phản ứng dị ứng thường kín đáo hơn vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Cha mẹ có thể nhận biết qua:

• Da nổi mẩn đỏ, mề đay, phát ban hoặc khô ráp: thường xuất hiện ở má, trán hoặc vùng cổ, do thay đổi nhiệt độ hoặc độ ẩm.
• Nghẹt mũi, thở khò khè nhẹ: dễ bị nhầm với cảm lạnh, nhưng thường không kèm sốt hay ho đờm.
• Trẻ quấy khóc, ngủ kém, bú ít hơn: do khó thở hoặc khó chịu ở da.

Xem thêm: Dị ứng ở trẻ

Hình ảnh dị ứng thời tiết ở trẻ em

Dưới đây là hình ảnh trẻ bị dị ứng thời tiết giúp phụ huynh dễ nhận biết sớm tình trạng của con, phân biệt với các bệnh lý da liễu hoặc cảm lạnh thông thường để kịp thời xử trí.

Trẻ bị dị ứng thời tiết phải làm sao?

Khi trẻ bị dị ứng thời tiết, điều quan trọng là xác định nguyên nhân, giảm tiếp xúc dị nguyên và điều trị triệu chứng đúng cách. Phụ huynh không nên tự ý dùng thuốc kháng histamin hay xịt mũi của người lớn cho trẻ, vì liều lượng và tác dụng phụ khác nhau. Việc điều trị cần được phân tầng tùy mức độ dị ứng:

1. Giảm tiếp xúc với tác nhân dị ứng:

• Giữ môi trường trong nhà sạch, thoáng; hạn chế mở cửa sổ khi trời nhiều phấn hoa hoặc bụi.
• Dùng máy lọc không khí, vệ sinh chăn ga, thú nhồi bông mỗi tuần.
• Khi ra ngoài, nên cho trẻ che chắn kỹ bằng cách đeo khẩu trang, tắm rửa và thay quần áo sau khi về nhà để loại bỏ dị nguyên bám trên làn da, tóc.

2. Điều trị triệu chứng theo hướng dẫn bác sĩ:

• Thuốc kháng histamin thế hệ mới (như cetirizine, loratadine) giúp giảm ngứa, hắt hơi, sổ mũi và an toàn cho trẻ hơn thế hệ cũ.
• Xịt mũi corticosteroid liều thấp là lựa chọn hàng đầu cho viêm mũi dị ứng trung bình – nặng, nhưng cần được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên khoa dị ứng.
• Liệu pháp miễn dịch đặc hiệu có thể được bác sĩ chỉ định với trẻ có triệu chứng tái phát quanh năm để giảm mẫn cảm lâu dài.

3. Theo dõi và tái khám định kỳ: Dị ứng thời tiết là bệnh mạn tính có xu hướng tái phát. Phụ huynh nên theo dõi diễn tiến, đặc biệt là dấu hiệu bất thường như khó thở, sưng phù môi – họng, vì có thể là phản ứng nặng cần cấp cứu.

Trẻ bị dị ứng thời tiết tắm lá gì?

Tắm lá có thể giúp làm dịu làn da bị kích ứng nhẹ do dị ứng thời tiết, nhưng chỉ nên áp dụng khi da trẻ không trầy xước, không rướm dịch hoặc nhiễm trùng. Lưu ý, việc sử dụng thảo dược ngoài da chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm ngứa, không thay thế thuốc điều trị y khoa.

Một số loại lá dân gian được xem là an toàn và có đặc tính làm dịu da khi bị dị ứng gồm:

• Lá trà xanh: chứa polyphenol giúp giảm viêm, kháng khuẩn nhẹ do dị ứng.
• Lá khế hoặc lá tía tô: có flavonoid tự nhiên giúp làm dịu cảm giác ngứa rát.
• Lá kinh giới: hỗ trợ giảm mẩn đỏ và ngứa nhẹ do dị ứng trên làn da.

Khi sử dụng, nên rửa sạch lá, nấu sôi kỹ rồi pha loãng với nước ấm, kiểm tra phản ứng trên vùng da nhỏ trước khi tắm toàn thân. Tuyệt đối không dùng nước lá đặc, lá chưa rửa kỹ hoặc lá lạ vì có thể gây kích ứng hoặc viêm da tiếp xúc. Nếu trẻ có biểu hiện nổi mụn nước, rát da hay sưng đỏ nhiều, cần ngưng ngay và đưa trẻ đi khám.

Biện pháp phòng ngừa tái phát hiệu quả

• Duy trì môi trường sống sạch và ổn định: Giữ nhà thoáng mát, khô ráo, tránh ẩm mốc. Dùng máy lọc không khí hoặc điều hòa có màng lọc HEPA khi thời tiết thay đổi. Giặt chăn ga, rèm cửa và thú bông bằng nước nóng mỗi tuần để giảm mạt bụi gây dị ứng cho trẻ nhỏ.
• Hạn chế tiếp xúc tác nhân kích ứng: Vào mùa phấn hoa, bụi bẩn hoặc bụi mịn cao, nên đóng cửa sổ, cho trẻ đeo khẩu trang khi ra ngoài, tắm rửa và thay quần áo ngay sau khi về nhà. Tránh dùng nến thơm, bình xịt hoặc nước hoa mạnh trong phòng trẻ vì có thể kích thích đường thở.
• Tăng sức đề kháng và chăm sóc da – mũi: Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng và vitamin đầy đủ, cho trẻ nhỏ ngủ đủ giấc, duy trì thói quen vận động nhẹ để tăng sức đề kháng. Giữ ẩm làn da và niêm mạc mũi, đặc biệt trong lúc giao mùa, mùa lạnh hoặc hanh khô.
• Chủ động điều trị các bệnh dị ứng nền: Nếu trẻ có cơ địa hen, viêm mũi dị ứng hoặc eczema, nên tái khám định kỳ để điều trị ổn định, giúp giảm nguy cơ bùng phát khi thời tiết thay đổi.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Cần đưa trẻ đi khám ngay khi:

• Trẻ nhỏ thấy khó thở, thở khò khè, sưng môi hoặc mí mắt, nghi ngờ phản ứng dị ứng nặng.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho kéo dài trên 2 tuần, ảnh hưởng giấc ngủ hoặc ăn uống.
• Da nổi mẩn đỏ, ngứa lan rộng hoặc rỉ dịch.
• Dị ứng tái phát nhiều lần trong năm, nhất là khi thay đổi thời tiết đột ngột.

Tại cơ sở y khoa, bác sĩ có thể chỉ định test dị ứng (skin prick test, IgE test) để xác định nguyên nhân và xây dựng kế hoạch điều trị cá nhân hóa theo hướng dẫn.

Xem thêm

• Cách trị dị ứng cho bé tại nhà
• Trẻ bị dị ứng mẩn ngứa phải làm sao?