Trẻ bị dị ứng nổi mề đay phải làm gì? Dấu hiệu nhận biết
Tổng quan trẻ bị dị ứng nổi mề đay
Dị ứng nổi mề đay là một phản ứng da phổ biến đặc trưng bởi các nốt sẩn phù, đỏ hoặc hồng, gây ngứa và nổi cộm trên bề mặt da. Ở trẻ em, đây là biểu hiện của phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch đối với dị nguyên như thực phẩm, thuốc, vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố môi trường.

Mề đay có thể phân thành hai dạng chính:
- Mề đay cấp tính: kéo dài dưới 6 tuần.
- Mề đay mạn tính: kéo dài trên 6 tuần.
Theo Tổ chức Dị ứng Thế giới (WAO), có khoảng 20-30% trẻ em từng trải qua ít nhất một đợt mề đay trong quá trình phát triển. Đa số các trường hợp mề đay ở trẻ không nguy hiểm, nhưng gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống nếu không được xử trí đúng. Một số dị nguyên như thức ăn, thuốc, nhiễm trùng đường hô hấp, thay đổi môi trường hay stress có thể là nguyên nhân khởi phát hoặc làm nặng thêm tình trạng.
Nguyên nhân dị ứng nổi mề đay ở trẻ em
Việc trẻ em bị dị ứng nổi mề đay thường do những nguyên nhân sau đây:
- Dị ứng thời tiết: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Sự thay đổi đột ngột của thời tiết như giao mùa, nhiệt độ nóng lạnh, độ ẩm ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da của trẻ, làm da nhạy cảm và cơ thể phản ứng quá mức với các thay đổi này. Chẳng hạn, dị ứng với lạnh có thể gây phát ban, mẩn đỏ, mề đay, ngứa và thậm chí phản ứng nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ thấp.
- Dị ứng thực phẩm: Các loại thực phẩm như sữa, trứng, hải sản, đậu phộng thường là nguyên nhân gây mề đay cấp tính do phản ứng dị ứng thức ăn. Nghiên cứu cho thấy khoảng 36% trẻ bị nổi mề đay có tiền sử nghi ngờ dị ứng thức ăn, trong đó một số trẻ còn bị sốc phản vệ do các loại thực phẩm này.
- Thuốc: Một số thuốc như kháng sinh, thuốc giảm đau có thể gây nổi mề đay, phát ban, mẩn đỏ, ngứa. Tuy nhiên, tỷ lệ thuốc là nguyên nhân mề đay mạn tính thấp, chỉ khoảng 1,8% đến 9%, và cần được khẳng định bằng thử nghiệm loại trừ thuốc.
- Côn trùng đốt: Muỗi, kiến, ong và các loại côn trùng khác có thể gây ra các nốt mề đay lớn, ngứa nhiều, phát ban, thậm chí bọng nước. Trẻ có cơ địa dị ứng thường có nhiều phản ứng hơn.
- Tiếp xúc với tác nhân kích thích: Quần áo, tã, bỉm chứa hóa chất, lông thú hay các chất gây kích ứng cũng có thể khiến da trẻ nổi mề đay dạng tiếp xúc cấp tính hoặc mạn tính.
- Nhiễm trùng: Viêm đường hô hấp trên, viêm amidan và các nhiễm virus, vi khuẩn khác thường là nguyên nhân phổ biến gây mề đay cấp tính ở trẻ. Khoảng 37% trường hợp mề đay cấp có thể liên quan đến nhiễm trùng, đặc biệt là các nhiễm virus gây cảm cúm, viêm họng, viêm đường tiêu hóa.

Dấu hiệu đặc trưng của bé bị nổi mề đay
Trẻ con bị dị ứng nổi mề đay thường xuất hiện nhiều biểu hiện đặc trưng trên da và toàn thân. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết và phân biệt với các bệnh da liễu khác thông qua các dấu hiệu sau:
- Nốt sẩn phù đỏ hoặc hồng: Các nốt mề đay thường xuất hiện đột ngột, có màu hồng đến đỏ, nổi cộm lên trên bề mặt da, kích thước thay đổi từ vài milimet đến vài centimet. Những nốt này thường biến mất sau vài giờ và có thể tái phát ở vị trí khác.
- Ngứa dữ dội: Trẻ thường cảm thấy ngứa rất nhiều, dẫn đến việc gãi liên tục, quấy khóc và khó ngủ, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Phù nhẹ mô dưới da: Có thể kèm theo phù vùng mô mềm, chẳng hạn như môi, mí mắt hoặc mặt, tạo cảm giác sưng nhẹ.
- Phù mạch: Trường hợp nặng, trẻ có thể gặp phù sâu trong mô gây sưng nề rõ rệt kèm theo các dấu hiệu toàn thân như khó thở, khò khè, cần được xử trí cấp cứu kịp thời.
- Triệu chứng toàn thân kèm theo: Một số trẻ có thể sốt nhẹ, lười ăn, do khó chịu, gây ảnh hưởng đến trạng thái chung.
Các dấu hiệu này giúp phân biệt mề đay với các bệnh khác như viêm da tiếp xúc, chàm. Việc thăm khám kỹ và khai thác tiền sử là bước quan trọng trong chẩn đoán tình trạng sức khỏe của bé.
Xem thêm: Thuốc dị ứng mề đay
Gói xét nghiệm Dị ứng
- Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
- Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Trẻ dị ứng nổi mề đay có nguy hiểm không?
Bé dị ứng nổi mề đay thường là tình trạng phổ biến và đa phần không gây nguy hiểm. Phần lớn mề đay cấp tính sẽ tự hết trong vòng vài ngày đến vài tuần nếu bé tránh được tác nhân gây dị ứng và dùng thuốc phù hợp. Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt cần lưu ý vì có thể tiến triển xấu và đe dọa sức khỏe trẻ.
- Phù mạch sâu ở mặt, cổ họng gây khó thở, thở khò khè
- Sốc phản vệ với biểu hiện khó thở, hạ huyết áp, mất ý thức
- Nhiễm trùng da thứ phát do gãi hoặc chăm sóc không đúng
- Sốt cao, co giật, nôn ói có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng nặng hoặc bội nhiễm.
Ngoài ra, mề đay mãn tính kéo dài trên 6 tuần hoặc tái phát nhiều lần có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt và phát triển của trẻ. Cha mẹ cũng nên đưa trẻ đến khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng nặng hoặc kéo dài.
Bé bị dị ứng nổi mề đay phải làm sao?
Khi phát hiện trẻ em bị nổi mề đay, cha mẹ có thể xử lý trực tiếp tại nhà để giúp giảm nhanh các triệu chứng, tránh tiến triển nặng và mang lại cảm giác dễ chịu cho trẻ. Cha mẹ có thể tham khảo hướng dẫn dưới đây:
- Tránh xa nguyên nhân gây dị ứng: Cha mẹ cần loại trừ hoặc tránh để trẻ em tiếp xúc với các tác nhân nghi ngờ gây dị ứng như thức ăn (sữa, trứng, hải sản), côn trùng đốt, không khí lạnh hoặc nóng. Việc này giúp ngăn không cho triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Giữ da trẻ khô ráo và thoáng mát: Cha mẹ nên mặc cho trẻ áo quần rộng rãi, làm từ chất liệu mềm mại, thoáng khí để hạn chế ma sát, kích ứng da, đồng thời duy trì da khô ráo, thoải mái.
- Chườm lạnh: Thực hiện chườm lạnh lên vùng da bị mề đay 2-3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 10-15 phút để giảm ngứa, sưng và đỏ. Nhiệt độ lạnh giúp làm dịu viêm và giảm kích thích thần kinh.
- Tắm nước ấm nhẹ nhàng: Sử dụng nước ấm vừa phải để tắm cho trẻ, tránh nước quá nóng gây khô và kích thích da. Dùng các loại xà phòng hoặc sữa tắm dịu nhẹ, không chứa hương liệu và hóa chất mạnh để hạn chế kích ứng.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm hoặc thuốc mỡ: Thoa kem dưỡng ẩm hoặc thuốc mỡ làm dịu da giúp duy trì độ ẩm, phục hồi hàng rào bảo vệ da và hạn chế gãi gây tổn thương hay trầy xước.
- Không tự ý dùng thuốc: Tránh tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng histamin, corticosteroid hay các thuốc điều trị khác mà không có chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường: Nếu trẻ có dấu hiệu khó thở, nôn ói, sưng phù nặng hoặc triệu chứng không cải thiện trong 2-3 ngày chăm sóc tại nhà, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để thăm khám và điều trị kịp thời.

Các biện pháp giúp giảm tái phát trẻ bị dị ứng mề đay
Để phòng ngừa trẻ em bị dị ứng mề đay hoặc tái phát, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp an toàn dưới đây:
- Chọn quần áo phù hợp: Ưu tiên áo quần rộng rãi, làm từ vải cotton mềm mại, tránh đồ làm từ sợi tổng hợp hoặc quần áo bó sát để hạn chế kích ứng da do ma sát.
- Vệ sinh sạch sẽ: Thường xuyên thay tã, bỉm cho trẻ để tránh vi khuẩn và độ ẩm gây kích ứng da. Giữ vùng da luôn khô ráo và sạch sẽ.
- Môi trường sống sạch: Giữ nhà cửa thông thoáng, tránh tiếp xúc với bụi nhà, lông thú hoặc các chất tẩy rửa mạnh có thể gây kích ứng da và làm tăng nguy cơ dị ứng.
- Kiểm soát chế độ ăn: Hạn chế cho trẻ ăn các thức ăn dễ gây dị ứng hoặc đã từng gây phản ứng như sữa, trứng, hải sản, đậu phộng.
- Bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ da: Thêm vào thực đơn các món ăn giàu vitamin A, C, E giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da, tăng sức đề kháng, hỗ trợ hệ miễn dịch khỏe mạnh.
- Dưỡng ẩm da thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp dành cho da nhạy cảm để tránh khô, ngứa và ngăn ngừa da bị tổn thương.
- Chú ý thời tiết: Theo dõi nhiệt độ xung quanh để giữ ấm khi lạnh hoặc mát mẻ khi nóng, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột gây kích thích phản ứng dị ứng.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện kịp thời các bệnh lý nền hoặc dị ứng tiềm ẩn, hỗ trợ kiểm soát mề đay lâu dài.
Những biện pháp này giúp giảm tần suất tái phát mề đay, cải thiện sức khỏe làn da và nâng cao chất lượng cuộc sống của trẻ em.
Lời kết
Việc trẻ bị dị ứng nổi mề đay là một tình trạng phổ biến, nhưng có thể gây khó chịu nếu kéo dài. Cha mẹ nên chú ý các biểu hiện của trẻ để lập tức đưa trẻ đến thăm khám bác sĩ nếu triệu chứng nặng hơn.
Xem thêm

