Sẩn ngứa là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị hiệu quả

Sẩn ngứa là gì?

Sẩn ngứa là một bệnh da mạn tính với triệu chứng đặc trưng là nổi nốt sẩn phù, cứng, có màu hồng hoặc đỏ, xuất hiện trên da và gây ngứa da rất dữ dội. Những nốt này thường xuất hiện ở các vùng da dễ bị gãi như tay, chân, lưng hoặc bụng. Cảm giác ngứa dữ dội khiến người bệnh liên tục gãi, tạo thành vòng luẩn quẩn khiến da tổn thương và hình thành nhiều nốt sần mới. Tình trạng này có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống vì cảm giác ngứa kéo dài, mất ngủ và ảnh hưởng tâm lý của bệnh nhân.

Nguyên nhân gây sẩn ngứa

Tình trạng nổi sẩn xuất phát từ các nguyên nhân khiến da bị kích thích, tổn thương hoặc phản ứng viêm như:

• Gãi hoặc chà xát da liên tục làm tổn thương lớp biểu bì, kích thích phản ứng viêm và hình thành các nốt sần cứng trên da.
• Tiếp xúc với độc tố từ côn trùng đốt như muỗi, kiến, bọ chét kích thích da, gây sưng viêm và nổi sẩn.
• Da phản ứng với các chất kích ứng trong hóa chất, mỹ phẩm, hoặc thức ăn khiến hệ miễn dịch giải phóng các chất trung gian gây viêm và ngứa.
• Da mất độ ẩm do thời tiết hanh khô hoặc nóng ẩm làm suy yếu hàng rào bảo vệ, khiến da trở nên khô ráp, dễ ngứa và nổi sần.
• Sự hoạt động quá mức của hệ miễn dịch tạo ra phản ứng viêm tại vùng da, kích thích cảm giác ngứa và hình thành sẩn.
• Mắc các bệnh da liễu như viêm da cơ địa, viêm da dị ứng hoặc nổi mề đay gây viêm lâu ngày làm da bị dày lên và sần sùi.
• Nhiễm trùng da hoặc ký sinh trùng gây tổn thương, viêm và tạo nên các nốt sẩn kèm theo ngứa.
• Các bệnh lý mạn tính như suy thận, suy gan hoặc rối loạn nội tiết làm thay đổi phản ứng viêm và thần kinh da, góp phần làm xuất hiện các nốt sần ngứa.

Dấu hiệu nhận biết bệnh sẩn ngứa

Triệu chứng khi bị sẩn thường xuất hiện đột ngột hoặc từ từ ở những vùng da như tay, chân, lưng hoặc bụng và có xu hướng tăng nặng khi da bị kích thích hoặc gãi nhiều:

• Nổi các nốt sẩn phù, cứng, mẩn đỏ, có màu đỏ hoặc hồng, đi kèm nổi mụn nước, cảm giác rất ngứa, khiến muốn gãi liên tục ở tay, chân và lưng.
• Ngứa dữ dội quanh các nốt sần, mụn nước có thể nặng hơn vào ban đêm hoặc khi da khô, tiếp xúc với các tác nhân kích thích như nhiệt độ cao hoặc cọ xát với quần áo.
• Trầy xước, lở loét các nốt sần, mụn nước do gãi nhiều, dẫn đến chảy dịch và kết vảy, đóng mài ở vết xước. Điều này làm tăng nguy cơ viêm nhiễm thứ phát và khiến vùng tổn thương lan rộng hơn.
• Vùng da tổn thương bị dày lên, sần sùi và đổi màu.

Sẩn ngứa có nguy hiểm không? Các biến chứng

Sẩn ngứa có thể không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

• Da bị trầy xước, loét, dễ gây viêm nhiễm thứ phát do vi khuẩn.
• Da dày lên, sần sùi và đổi màu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
• Nhiễm trùng da gây mưng mủ, viêm nhiễm nặng. Trường hợp nặng có thể bị nhiễm trùng máu, tiềm ẩn nguy cơ tử vong.
• Ảnh hưởng đến giấc ngủ, tâm lý, công việc và sinh hoạt, dẫn đến stress và giảm chất lượng cuộc sống.
• Có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm như suy gan, suy thận.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Nhóm đối tượng nguy cơ

Những người có nguy cơ cao bị sẩn gồm:

• Người có cơ địa nhạy cảm, dễ xuất hiện phản ứng dị ứng với các tác nhân gây kích ứng hoặc có tiền sử bị viêm da cơ địa, nổi mề đay.
• Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, da còn nhạy cảm, dễ bị dị ứng với thức ăn hoặc môi trường.
• Người mắc các bệnh suy gan, suy thận, đái tháo đường, rối loạn nội tiết khiến tích tụ độc tố, dễ gây nổi sẩn.
• Phụ nữ mang thai do thay đổi nội tiết và sức đề kháng, có thể nổi sẩn ở vùng bụng, đùi.
• Người cao tuổi vì da mỏng, dễ mất nước và tổn thương.
• Người tiếp xúc nhiều với hóa chất, hóa mỹ phẩm hoặc sống trong môi trường ô nhiễm.

Xem thêm: Ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn

Biện pháp xử trí bệnh sẩn ngứa tại nhà

Nếu tình trạng nổi sẩn không quá nghiêm trọng, mọi người có thể thử áp dụng các biện pháp dưới đây như:

• Bôi kem dưỡng ẩm lành tính để làm mềm da, hạn chế ngứa.
• Tránh gãi hoặc chà xát mạnh lên vùng da bị sẩn.
• Sử dụng các sản phẩm kem bôi tại chỗ không kê đơn chứa menthol, pramoxine hoặc capsaicin theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Chườm lạnh lên vùng da bị ngứa để làm dịu.
• Tắm nước ấm pha lá chè xanh hoặc lá khế để giảm viêm và ngứa nhẹ.
• Bổ sung dinh dưỡng, tăng cường vitamin C và nước trong chế độ ăn uống.

Khi nào cần thăm khám y tế?

Mọi người cần chủ động thăm khám y tế nếu:

• Tình trạng nổi mẩn ngứa dai dẳng hơn vài tuần không thuyên giảm.
• Các nốt sẩn lan rộng, viêm đỏ, chảy dịch hoặc đau, sưng tấy.
• Ngứa dữ dội, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường như sốt, sưng tấy vùng da tổn thương, ngứa, nóng rát dữ dội.
• Có tiền sử bệnh suy gan, suy thận, dị ứng nặng hoặc rối loạn miễn dịch.

Cách điều trị sẩn ngứa

Việc điều trị sẩn ngứa thường bao gồm kết hợp các phương pháp nhằm kiểm soát ngứa, giảm viêm và xử lý tổn thương trên da:

• Sử dụng các loại thuốc bôi tại chỗ như corticosteroid, pimecrolimus, t acrolimus để hỗ trợ giảm viêm.
• Sử dụng thuốc bôi chứa menthol hoặc capsaicin để hỗ trợ giảm ngứa.
• Sử dụng thuốc kháng histamin để cải thiện tình trạng viêm, ngứa.
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch toàn thân như ciclosporin, azathioprine trong trường hợp nổi sẩn nặng hoặc dai dẳng.
• Sử dụng thuốc tác động thần kinh như gabapentin, pregabalin nếu xuất hiện tình trạng ngứa liên quan đến các rối loạn thần kinh.
• Tiêm corticosteroid lên vùng da tổn thương hoặc kết hợp liệu pháp ánh sáng, áp lạnh để điều trị khi cần thiết.

Xem thêm: Ngứa gãi nổi sần

Biện pháp phòng ngừa sẩn ngứa

Để chủ động phòng ngừa nổi sẩn, mọi người có thể:

• Giữ vệ sinh da sạch sẽ, dùng các sản phẩm dịu nhẹ, tránh hóa chất hoặc mỹ phẩm gây kích ứng da.
• Thường xuyên thoa kem dưỡng ẩm phù hợp để cấp ẩm cho da.
• Tránh các tác nhân kích thích như nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, ánh nắng mạnh, quần áo cọ xát vùng da nhạy cảm.
• Hạn chế gãi để tránh tổn thương và viêm nhiễm thứ phát.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, uống đủ nước, bổ sung vitamin và khoáng chất.
• Quản lý căng thẳng bằng cách thiền, yoga, đi bộ, v.v.
• Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh. Tránh sử dụng chất kích thích.
• Kiểm soát tốt các bệnh lý nền, đặc biệt các bệnh về gan, thận hoặc dị ứng để giảm tác động lên da.

Câu hỏi thường gặp

1. Bệnh sẩn ngứa ở trẻ em là gì?

Bệnh sẩn ngứa ở trẻ là tình trạng da xuất hiện các nốt sẩn nhỏ, gây ngứa và khó chịu. Thường các nốt này tập trung ở vùng tay, chân hoặc quanh thắt lưng của trẻ. Nguyên nhân phổ biến là do trẻ bị côn trùng đốt hoặc ký sinh trùng như giun, bọ chét, hoặc từ các bệnh lý da như viêm da cơ địa. Một số yếu tố khác bao gồm dị ứng với thực phẩm, hóa chất hoặc môi trường cũng có thể khiến bé nổi sẩn ngứa.

2. Bệnh sẩn ngứa có lây không?

Sẩn ngứa không lây từ người này sang người khác. Đây là tình trạng da phản ứng viêm do nhiều nguyên nhân khác nhau như dị ứng, tiếp xúc với kích ứng hoặc các yếu tố bên trong cơ thể. Vì vậy, sẩn ngứa không lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua không khí.

Tuy nhiên, nếu sẩn ngứa có kèm viêm nhiễm do vi khuẩn (bội nhiễm), các vi khuẩn gây viêm có thể lan qua tiếp xúc không vệ sinh. Vì vậy, mọi người cần giữ gìn vệ sinh cá nhân và hạn chế gãi để tránh nhiễm trùng và lây lan vi khuẩn.

3. Sẩn ngứa bội nhiễm là gì?

Bệnh xảy ra khi những tổn thương do sẩn ngứa bị nhiễm khuẩn thứ phát. Khi người bệnh gãi nhiều, da bị trầy xước tạo điều kiện cho vi khuẩn như tụ cầu vàng hoặc liên cầu xâm nhập, gây viêm nhiễm lan rộng.

Người bệnh có thể thấy vùng da bị viêm sưng, đỏ, có mủ hoặc dịch tiết kèm đau rát và ngứa tăng nặng. Nếu không điều trị kịp thời, tổn thương có thể lan rộng, khó chữa và để lại sẹo. Lúc này, việc điều trị bao gồm dùng thuốc kháng sinh theo chỉ định và chăm sóc da kỹ càng để ngăn ngừa biến chứng.

Xem thêm

• Nổi mẩn ngứa thành mảng
• Tắm xong ngứa râm ran