Ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn do nguyên nhân gì?

Nguyên nhân ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn

Bị ngứa toàn thân nhưng không nổi mẩn là cảm giác ngứa khó chịu xảy ra trên da mà không kèm theo bất kỳ dấu hiệu mẩn đỏ hay phát ban nào trên bề mặt da. Tình trạng này thường làm người bệnh rất khó chịu và ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống. Nguyên nhân gây ra ngứa râm ran không nổi mẩn rất đa dạng, liên quan đến các vấn đề da liễu cũng như nhiều bệnh lý nội khoa tiềm ẩn.

Da khô – Nguyên nhân phổ biến nhất

Da khô là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến cảm giác bị ngứa râm ran khắp người nhưng không nổi mẩn đỏ, đặc biệt vào những mùa lạnh hoặc khi sống trong môi trường hanh khô. Khi da mất nước, các vi vết nứt nhỏ trên bề mặt da sẽ kích thích các đầu dây thần kinh, gây ngứa. Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (American Academy of Dermatology), hơn 50% người lớn bị ngứa do da bị khô. Vậy nên nếu bạn không dưỡng ẩm kịp thời có thể khiến tình trạng này kéo dài và lan rộng hơn trên cơ thể.

Suy giảm chức năng gan, thận

Gan và thận có vai trò quan trọng trong quá trình thải độc của cơ thể. Khi chức năng gan, thận suy yếu, độc tố tích tụ trong máu có thể kích thích các dây thần kinh da gây ngứa khắp người mà không nổi mẩn.

Ngứa do suy gan, suy thận thường tập trung ở lòng bàn tay, bàn chân và tăng nặng vào ban đêm. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 30-50% bệnh nhân mắc bệnh gan hoặc thận có triệu chứng ngứa toàn thân không phát ban.

Các bệnh lý gây ngứa khắp người không nổi mẩn

Ngoài da bị khô và gan thận, một số bệnh lý sau cũng có thể gây ra cảm giác ngứa khắp người không nổi mẩn:

• Bệnh máu và tiểu đường: Rối loạn tăng histamin trong máu, đa hồng cầu, hay tác động thần kinh do tiểu đường đều có thể gây ngứa khắp người mà không đỏ da.
• Dị ứng không điển hình: Phản ứng dị ứng nhẹ với hóa chất, thực phẩm hoặc côn trùng cắn đôi khi gây ngứa khắp người mà không nổi đỏ.
• Thay đổi nội tiết: Ở phụ nữ mãn kinh hoặc thai kỳ, tình trạng giữ ứ mật có thể gây ngứa râm ran khắp người.
• Tác dụng phụ thuốc: Một số nhóm thuốc như Statin có thể gây ngứa dưới da không nổi mẩn.
• Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, lo âu, mất ngủ cũng làm tăng cảm giác ngứa khắp người.

Các tác nhân bên ngoài và thói quen sinh hoạt

Ngoài ra, nếu bạn tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, mặc quần áo quá chật, tắm nước nóng kéo dài, hoặc sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp cũng có khả năng làm da kích ứng và gây ngứa lăn tăn khắp người. Bên cạnh đó, việc chăm sóc vệ sinh da không đúng cách cũng có thể làm tăng cảm giác khó chịu.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách xử lý và điều trị ngứa mà không nổi mẩn

Ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn là tình trạng khiến người bệnh rất khó chịu và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Cách xử lý và giảm nhẹ hoặc cần đến phương pháp điều trị y khoa sẽ dựa vào nguyên nhân và mức độ triệu chứng.

• Dưỡng ẩm da đều đặn bằng các loại kem dưỡng ẩm nhẹ dịu, không chứa hương liệu và chất gây kích ứng, đặc biệt khi da bị khô. Việc này giúp phục hồi hàng rào bảo vệ da, tránh mất nước góp phần làm giảm ngứa.
• Tắm nước ấm vừa phải, tránh tắm nước quá nóng hoặc lâu vì dễ làm mất lớp dầu tự nhiên trên da, gây da bị khô và ngứa nhiều hơn.
• Tránh gãi mạnh để không làm tổn thương da, có thể sử dụng khăn mềm hoặc chườm đá lạnh lên vùng ngứa để giảm cảm giác châm chích.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng khí, ưu tiên chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt, tránh tiếp xúc với vải len hoặc chất tổng hợp gây kích ứng.
• Uống đủ nước, duy trì chế độ ăn giàu vitamin nhóm B, kẽm để tăng cường sức khỏe da và chống ngứa.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng hoặc hóa chất kích thích da.

Trong trường hợp tình trạng ngứa không giảm hoặc kèm triệu chứng nghiêm trọng, bạn nên đến bác sĩ để được khám và xác định chính xác nguyên nhân.

Xem thêm: Sẩn ngứa

Khi nào cần khám bác sĩ?

Cảm giác ngứa râm ran không nổi mẩn có thể phản ánh nhiều tình trạng khác nhau, từ lành tính đến nghiêm trọng. Đó là lý do nếu triệu chứng kéo dài và nặng hơn đi kèm các dấu hiệu nổi bật khác, bạn nên đi khám bác sĩ để giúp phát hiện sớm nguyên nhân và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

• Ngứa kéo dài trên 2 tuần không giảm dù đã áp dụng các biện pháp tại nhà như dưỡng ẩm, tránh kích ứng da. Đây là dấu hiệu ngứa mãn tính cần được đánh giá chuyên sâu.
• Ngứa kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác như sốt, đau nhức, sưng tấy hoặc thay đổi da rõ ràng như vàng da mặt, lòng bàn tay, mắt vàng (có thể liên quan bệnh gan).
• Mất ngủ, mệt mỏi kéo dài, sút cân không rõ nguyên nhân, biểu hiện của bệnh lý toàn thân hoặc rối loạn chuyển hóa.
• Có dấu hiệu tê bì, rát hoặc đau dưới da, có thể cho thấy tổn thương thần kinh liên quan đến ngứa.
• Ngứa nghiêm trọng ở lòng bàn tay, bàn chân về ban đêm, thường gặp trong các bệnh lý gan thận hoặc rối loạn thần kinh.
• Phụ nữ mang thai bị ngứa cần đặc biệt chú ý để loại trừ các bệnh lý thai kỳ như ứ mật trong gan.

Xem thêm: Ngứa gãi nổi sần

Các phương pháp chẩn đoán

Nếu muốn chẩn đoán chính xác tình trạng ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn do nguyên nhân gì đòi hỏi kết hợp giữa khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên sâu nhằm loại trừ các nguyên nhân ngoài da và phát hiện bệnh lý nội khoa tiềm ẩn.

• Khám da liễu: Đây là bước đầu để loại trừ các bệnh da liễu có thể gây ngứa như viêm da, eczema, nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng mà có thể chưa biểu hiện mẩn rõ ràng trên da. Khám bao gồm đánh giá toàn diện cả vùng da thường bị ít chú ý như khe kẽ ngón tay, vùng sinh dục và kẽ mông.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chức năng gan, thận, công thức máu tổng quát để phát hiện các bất thường như thiếu máu, viêm, hay các bệnh bạch cầu. Xét nghiệm nồng độ mật cũng được chỉ định nếu nghi ngờ bệnh gan mật. Ngoài ra, các xét nghiệm kiểm tra nội tiết như tuyến giáp và xét nghiệm tìm dấu hiệu dị ứng cũng thực hiện nhằm đánh giá toàn diện.
• Xét nghiệm phân tích dị ứng: Bao gồm các xét nghiệm máu hoặc test da để tìm nguyên nhân dị ứng ngấm ngầm gây ngứa mà không kèm theo biểu hiện da mẩn đỏ rõ ràng.
• Hình ảnh học: Siêu âm gan, thận giúp đánh giá tổn thương hoặc bất thường về cấu trúc. Trong những trường hợp cần thiết, CT scan hoặc MRI có thể được chỉ định để phát hiện tổn thương sâu hoặc khối u nghi ngờ gây ngứa.
• Sinh thiết da hoặc gan: Trong trường hợp khó chẩn đoán hoặc nghi ngờ bệnh thần kinh, ung thư hoặc các viêm nhiễm mãn tính, bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết để phân tích mô học nhằm xác định nguyên nhân chính xác.

Biện pháp phòng ngừa bị ngứa toàn thân không nổi mẩn

Để phòng ngừa tình trạng ngứa râm ran khắp người không nổi mẩn, bạn cần áp dụng đồng bộ các biện pháp chăm sóc và duy trì sức khỏe da tổng thể cũng như bảo vệ chức năng các cơ quan liên quan.

• Giữ da đủ ẩm: Dưỡng ẩm da đều đặn hàng ngày bằng các sản phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu và chất kích ứng, đặc biệt trong môi trường hanh khô hoặc mùa đông.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Khoảng 2-2.5 lít nước giúp duy trì độ ẩm da từ bên trong và hỗ trợ chức năng gan, thận thải độc tốt hơn, giảm nguy cơ ngứa do các bệnh nền.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất như vitamin nhóm B, kẽm, omega-3 giúp tăng cường sức khỏe da và hệ miễn dịch. Tránh ăn thực phẩm dễ gây kích ứng da.
• Giữ tinh thần thoải mái: Tránh căng thẳng, duy trì giấc ngủ đầy đủ và tập luyện thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu, làm giảm cảm giác ngứa và cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa mạnh, môi trường ô nhiễm hoặc các dị nguyên đã biết gây dị ứng giúp ngăn ngừa ngứa phát sinh.
• Vệ sinh cá nhân đúng cách: Tắm rửa bằng nước mát hoặc ấm vừa phải, hạn chế tắm nước nóng lâu, dùng sản phẩm tắm gội nhẹ nhàng, không có tính kiềm cao giúp bảo vệ màng lipid trên da.
• Khám sức khỏe định kỳ: Sàng lọc các bệnh gan thận, tiểu đường, các bệnh mạn tính khác để phát hiện và điều trị sớm, tránh biến chứng gây ngứa toàn thân.

Xem thêm

• Nổi mẩn ngứa thành mảng
• Tắm xong ngứa râm ran