Mặt bị dị ứng đỏ ngứa phải làm sao? Cách trị dị ứng

Tình trạng dị ứng da mặt là gì?

Dị ứng da mặt là tình trạng viêm do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân kích thích từ bên ngoài hoặc bên trong cơ thể, gây ra các triệu chứng như mặt dị ứng mẩn đỏ, ngứa, sưng tấy, thậm chí có thể xuất hiện mụn nước hoặc bong tróc da. Da mặt là vùng da mỏng, rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương bởi mỹ phẩm, thực phẩm, phấn hoa hay các yếu tố môi trường.

Nguyên nhân phổ biến gây dị ứng da mặt khiến mặt bị ngứa bao gồm:

• Viêm da tiếp xúc kích ứng (Irritant Contact Dermatitis – ICD): Phổ biến nhất. Gây ra bởi các chất tẩy rửa mạnh, cồn, hoặc dùng treatment (Retinol, BHA) quá liều. Da bị bỏng rát, đỏ, xảy ra nhanh (vài phút/giờ). Đây không phải dị ứng (không qua miễn dịch).
• Viêm da tiếp xúc dị ứng (Allergic Contact Dermatitis – ACD): Gây ra bởi hương liệu, chất bảo quản (trong mỹ phẩm), kim loại. Da bị ngứa dữ dội, nổi mụn nước, xảy ra chậm (sau 24-72 giờ). Đây là phản ứng miễn dịch chậm.
• Mề đay (Urticaria) / Phù mạch (Angioedema): Gây ra bởi dị ứng thực phẩm, thuốc, hoặc dị ứng không khí (phấn hoa). Da bị sẩn phù (nốt như muỗi đốt), sưng môi/mắt, xảy ra ngay lập tức (vài phút). Đây là phản ứng miễn dịch nhanh (qua IgE).

Dấu hiệu bị dị ứng da mặt

Các triệu chứng dị ứng da mặt thường thấy bao gồm mẩn đỏ xuất hiện ở mũi, má, trán kèm cảm giác ngứa râm ran. Cụ thể cách nhận biết dị ứng da mặt bao gồm:

• Mẩn đỏ lan rộng hoặc từng đốm xuất hiện trên vùng da mặt.
• Cảm giác ngứa ngáy liên tục, có thể kèm theo đau rát hoặc bỏng nhẹ trên da.
• Sưng nhẹ hoặc phù nề tại khu vực bị dị ứng.
• Xuất hiện mụn nước nhỏ, một số trường hợp có mụn mủ hoặc bong tróc da mặt.
• Da mặt căng tức, khô và có dấu hiệu viêm rõ rệt.

Các triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài tùy mức độ dị ứng và thời gian tiếp xúc với dị nguyên. Trường hợp dị ứng nặng có thể gây phù mặt hay nổi mề đay vùng mặt kèm theo các biểu hiện nghiêm trọng hơn.

Xem thêm: Bị dị ứng thuốc nổi mẩn đỏ khắp người

Mặt bị dị ứng đỏ ngứa phải làm sao?

Đối với cách trị mặt bị dị ứng đỏ ngứa, bạn có thể thực hiện các biện pháp giảm da mặt ngứa ngay khi vừa xuất hiện triệu chứng. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý chăm sóc tránh dị ứng da mặt.

Cách giảm ngứa khi bị dị ứng da mặt

Khi dị ứng da mặt đỏ ngứa, việc xử trí kịp thời để làm dịu da là rất quan trọng để ngăn ngừa tổn thương lan rộng và giảm khó chịu cho người bệnh. Cách chữa dị ứng mặt tại nhà có thể áp dụng như sau:

• Rửa mặt sạch bằng nước mát hoặc nước muối sinh lý: Nước mát giúp làm dịu viêm, giảm cảm giác nóng rát. Nước muối sinh lý an toàn, sát khuẩn nhẹ, giúp làm sạch dị nguyên trên da mà không làm khô da.
• Chườm lạnh: Dùng khăn ướt lạnh hoặc túi gel làm lạnh bọc trong khăn mềm chườm lên vùng da bị dị ứng khoảng 10-15 phút mỗi lần để giảm viêm, sưng và mẩn đỏ do tác dụng làm tê nhẹ của lạnh.
• Tránh gãi hoặc chà xát: Hành động này có thể làm tổn thương da, tăng nguy cơ bội nhiễm và làm kích ứng lan rộng thêm.
• Hạn chế dùng mỹ phẩm hoặc thuốc bôi không rõ nguồn gốc: Trong quá trình da bị kích ứng, tránh các sản phẩm có thể chứa hóa chất gây dị ứng hoặc kích thích da.

Các biện pháp trên nên được thực hiện đều đặn 2-3 lần mỗi ngày cho tới khi triệu chứng giảm rõ rệt.

Lưu ý về thuốc bôi: Tuyệt đối không tự ý bôi bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là các kem chứa Corticosteroid (như Hydrocortisone) lên mặt khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Sử dụng sai cách có thể gây teo da, giãn mạch, hoặc viêm da nặng hơn. Có thể sử dụng các dung dịch làm dịu da an toàn như Calamine (nếu không có vết thương hở).

Cách chăm sóc dị ứng da mặt tại nhà

Các nguyên tắc chăm sóc dị ứng da mặt để tránh ngứa mặt nên áp dụng như sau:

• Tạm ngưng sử dụng mỹ phẩm và sản phẩm chứa hóa chất dễ gây kích ứng: Loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm trang điểm, dưỡng da có hương liệu, paraben hoặc các chất bảo quản mạnh để tránh làm tình trạng dị ứng nặng hơn.
• Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không xà phòng: Chọn các sản phẩm không chứa chất tẩy mạnh, không gây khô da và có pH cân bằng, giúp giữ da sạch mà không làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
• Dưỡng ẩm bằng sản phẩm có thành phần tự nhiên, không mùi: Kem dưỡng hoặc kem làm dịu da chứa các thành phần như glycerin, ceramides, hay axit hyaluronic giúp giữ ẩm, phục hồi hàng rào bảo vệ da mà không gây kích ứng thêm.
• Giữ da luôn sạch sẽ và khô ráo: Tránh để da tiếp xúc với bụi bẩn, khói thuốc lá hoặc các yếu tố gây hại khác từ môi trường.
• Bảo vệ da khi ra ngoài: Trong giai đoạn da đang viêm cấp (đỏ, ngứa), cần tránh nắng tuyệt đối. Không nên bôi kem chống nắng vì có thể gây kích ứng. Sử dụng các biện pháp che chắn cơ học như mũ rộng vành, khẩu trang vải mềm, và ở trong bóng râm.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Khi nào cần khám bác sĩ da liễu?

Dị ứng da mặt thường gây ra các triệu chứng mẩn đỏ, phát ban, sưng tấy, và nếu không được xử trí kịp thời có thể làm nặng thêm tình trạng da hoặc dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Khi xuất hiện các triệu chứng dưới đây, bạn nên thăm khám bác sĩ ngay lập tức:

• Dị ứng kéo dài trên 1 tuần không đỡ hoặc ngày càng nghiêm trọng: Các tổn thương da không cải thiện sau một tuần áp dụng biện pháp cấp cứu tại nhà cho thấy bạn cần khám bác sĩ để xác định nguyên nhân sâu xa và hướng điều trị phù hợp.
• Xuất hiện mụn nước, viêm loét hoặc dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu nổi mụn ngứa ở mặt, mụn nước, mưng mủ, loét hoặc có dấu hiệu viêm nhiễm như sưng đỏ lan rộng, đau nhiều, sốt kèm theo thì cần can thiệp y tế ngay lập tức.
• Phù nề mạnh, khó thở, sốc phản vệ: Những biểu hiện này không chỉ nguy hiểm đến tính mạng mà còn cần được xử trí cấp cứu, người bệnh cần đến bệnh viện hoặc bác sĩ da liễu để được chăm sóc kịp thời.
• Dị ứng tái phát nhiều lần không rõ nguyên nhân: Nếu tình trạng tái diễn liên tục, việc xác định nguyên nhân dị ứng bằng các xét nghiệm da liễu chuyên sâu, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hoặc hướng dẫn phòng tránh chính xác.

Làm thế nào để tìm ra chính xác nguyên nhân gây dị ứng mặt?

Việc điều trị tại nhà chỉ giải quyết triệu chứng tạm thời. Để ngăn ngừa tái phát, cần xác định chính xác tác nhân gây bệnh thông qua các phương pháp chẩn đoán y khoa:

• Test áp da (Patch Test): Đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán Viêm da tiếp xúc dị ứng (do mỹ phẩm, hóa chất, kim loại). Các miếng dán chứa dị nguyên sẽ được dán lên lưng và đọc kết quả sau 48-72 giờ.
• Xét nghiệm máu IgE đặc hiệu: Dùng để chẩn đoán các dị ứng phản ứng nhanh (như Mề đay/Phù mạch). Xét nghiệm này giúp tìm kháng thể dị ứng với các tác nhân như thực phẩm (tôm, sữa, đậu phộng), dị nguyên không khí (mạt bụi, phấn hoa, lông mèo)…

Biện pháp phòng ngừa ngứa mặt dị ứng

Để giảm thiểu nguy cơ tái phát và hỗ trợ phục hồi da nhanh chóng, bạn nên phòng ngừa tác nhân gây dị ứng.

Phòng tránh các tác nhân gây dị ứng ở mặt

Phòng ngừa dị ứng da mặt cần chú trọng vào loại bỏ tác nhân gây kích ứng và duy trì vệ sinh, bảo vệ da hợp lý.

• Chọn mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng và test thử trước: Lựa chọn sản phẩm mỹ phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu, paraben và các chất có thể kích ứng da. Trước khi sử dụng rộng rãi, nên thử trên vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng.
• Hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng: Nếu trước đây bạn từng bị phản ứng với thực phẩm như hải sản, các loại hạt, nên tránh hoặc thận trọng sử dụng.
• Vệ sinh da mặt hàng ngày đúng cách: Dùng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng hoặc chất tẩy mạnh giúp loại bỏ bụi bẩn mà không làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
• Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, phấn hoa: Các tác nhân này có thể kích thích tổn thương da và làm tăng nguy cơ dị ứng.
• Giữ tinh thần thoải mái, giảm stress: Stress là yếu tố làm suy giảm miễn dịch da, tăng nhạy cảm và nguy cơ dị ứng.

Chăm sóc da mặt sau khi bị dị ứng để phục hồi nhanh chóng

Sau khi bị dị ứng, việc vệ sinh da khoa học với các sản phẩm phù hợp, tránh tổn thương vật lý sẽ giúp da nhanh hồi phục và ngăn ngừa tái phát hiệu quả.

• Dưỡng ẩm đều đặn với sản phẩm chuyên biệt cho da nhạy cảm: Sản phẩm chứa thành phần tự nhiên, không mùi, không gây kích ứng giúp củng cố hàng rào bảo vệ, giữ ẩm và làm mềm da.
• Có thể dùng các sản phẩm chứa chiết xuất thiên nhiên: Nha đam, hoa cúc hoặc các thành phần chống viêm giúp làm dịu, tái tạo và thúc đẩy lành sẹo.
• Tránh các tác động mạnh như massage, tẩy tế bào chết: Giai đoạn đầu sau dị ứng da rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương thêm nếu tác động cơ học mạnh.
• Duy trì thói quen vệ sinh da hàng ngày và theo dõi da: Nếu có dấu hiệu bất thường tái phát hoặc dai dẳng, nên thăm khám chuyên khoa để kiểm soát tốt hơn.

Một số câu hỏi thường gặp

Dị ứng da mặt có tự khỏi được không?

Dị ứng da mặt có thể tự khỏi hoặc kéo dài tùy vào mức độ nặng nhẹ và thời điểm điều trị. Các phản ứng dị ứng nhẹ, như mẩn đỏ hay phát ban, thường sẽ cải thiện và tự hết trong vòng vài giờ đến vài ngày nếu bạn tránh được tác nhân gây dị ứng và chăm sóc da đúng cách.

Tuy nhiên, dị ứng dạng viêm da tiếp xúc hoặc dị ứng do thuốc có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí lâu hơn nếu tiếp tục tiếp xúc với nguyên nhân gây dị ứng da mặt hoặc không điều trị kịp thời.

Da mặt bị ngứa bôi thuốc gì?

Khi da mặt bị dị ứng ngứa, thường sẽ được chỉ định sử dụng các loại thuốc bôi sau đây để giảm ngứa và viêm:

• Kem corticosteroid bôi tại chỗ: giúp giảm viêm, sưng tấy. Đây là loại thuốc phổ biến và hiệu quả trong xử lý viêm da tiếp xúc dị ứng. Nên sử dụng theo chỉ dẫn bác sĩ, không lạm dụng vì có thể gây mỏng da, thay đổi sắc tố da.
• Thuốc mỡ hoặc kem làm dịu da có chứa calamine hoặc các chất dưỡng ẩm không kích ứng: giúp làm dịu da, giảm ngứa và phục hồi hàng rào bảo vệ da.

Lưu ý rằng bạn không nên tự ý bôi thuốc bừa bãi, đặc biệt là các thuốc chứa corticoid mạnh hoặc kháng sinh nếu chưa được bác sĩ chẩn đoán và kê đơn, vì có thể khiến da bị tổn thương nặng hơn hoặc gây dị ứng thuốc.

Lời kết

Khi da mặt bị dị ứng, bạn có thể thực hiện các cách trị da mặt bị dị ứng như rửa mặt bằng nước muối sinh lý, sử dụng gel nha đam làm dịu da. Trong trường hợp tình trạng mặt ngứa và đỏ kèm theo các triệu chứng khác, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được thăm khám và có hướng xử lý phù hợp.

Xem thêm

• Trẻ bị dị ứng nổi mẩn đỏ khắp người
• Dị ứng mẩn ngứa