Dị ứng nước biển là gì? Đi tắm biển bị ngứa phải làm sao?

Đi tắm biển bị ngứa có phải dị ứng nước biển không?

Trong nhiều trường hợp, tình trạng đi biển về bị ngứa thường là kích ứng da do các chất vật lý và hóa học có trong nước biển. Chẳng hạn như muối, khoáng chất (NaCl, KCl), nắng, gió, cát hoặc chất thải của sinh vật biển. Đặc biệt phổ biến ở những người có da nhạy cảm hoặc bệnh nền viêm da cơ địa.

Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp dị ứng với nước biển thực sự, nhưng rất hiếm gặp. Đây là một phản ứng dị ứng mà da nổi mẩn ngứa, phát ban đỏ trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc với nước biển, và không phụ thuộc vào nhiệt độ của nước.

Thông thường, nếu chỉ có triệu chứng khô da và ngứa nhẹ thì khả năng cao là kích ứng với nước biển, có thể được cải thiện bằng cách dưỡng ẩm da. Nhưng nếu xuất hiện mẩn ngứa rõ rệt sau mỗi lần tiếp xúc nước biển, đây có thể nghi ngờ là dị ứng với nước biển.

Vậy dị ứng nước biển là gì?

Dị ứng nước biển là một tình trạng da liễu hiếm gặp, được xếp vào nhóm mề đay do nước (aquagenic urticaria). Đặc trưng của dạng dị ứng này là da phản ứng bất thường khi tiếp xúc với nước, bao gồm cả nước biển.

Da người bị dị ứng nổi các mẩn nhỏ, đỏ, ngứa rát trong vòng vài phút sau khi da tiếp xúc với nước biển, sau đó tự biến mất sau 30 – 60 phút. Mẩn đỏ này xuất hiện phổ biến nhất ở những nơi tiếp xúc trực tiếp với nước như vùng ngực, cổ, lưng và tay, nhưng cũng có thể xảy ra toàn thân.

Nước thông thường đã có thể gây mề đay, nhưng nước biển còn có thể gây kích ứng mạch hơn ở một số trường hợp. Một số nhà nghiên cứu gọi đây là dạng “mề đay do nước phụ thuộc muối” (salt-dependent aquagenic urticaria), vì chỉ xuất hiện rõ khi tiếp xúc với nước biển chứ không phải nước ngọt.

Do tính chất là hiếm và biểu hiện dễ nhầm lẫn, vậy nên dị ứng nước biển thường bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với các dạng ngứa da thông thường sau khi tắm biển.

Nguyên nhân gây dị ứng nước biển

Dị ứng nước biển là hậu quả của nhiều yếu tố kết hợp với nhau, bao gồm thành phần hóa học của nước biển, tình trạng da, và cơ địa miễn dịch dễ mẫn cảm của người bệnh.

Muối trong nước biển là một trong những thành phần gây kích ứng. Những người có tình trạng da tổn thương hoặc “bất thường” khi thiếu đi lớp bảo vệ, khiến nước biển thấm qua da và kích hoạt hệ thống miễn dịch.

Miễn dịch nhầm tưởng muối là một “mối nguy” với cơ thể và ngay lập tức phản ứng bằng cách giải phóng các chất gây viêm. Các chất này sẽ tạo ra cảm giác ngứa, nóng rát và nổi mẩn đỏ.

Điểm đặc biệt là không có kháng thể đặc hiệu (IgE) tham gia vào phản ứng viêm này. Nghĩa là dị ứng với nước biển hoàn toàn không giống với dị ứng thông thường, ví dụ như có sự tham gia của kháng thể IgE đặc hiệu với casein trong dị ứng sữa bò, hoặc kháng thể IgE đặc hiệu với ovomucoid trong dị ứng trứng.

Thay vào đó, da phản ứng như thể bị kích thích mạch chỉ sau khi tiếp xúc với các thành của nước biển (như muối). Tình trạng này không nguy hiểm, nhưng gây khó chịu và dễ tái phát nếu không có biện pháp bảo vệ da đúng cách khi tiếp xúc với nước biển.

Với những người có làn da khô, dễ bong tróc hoặc đang mắc các bệnh da (như viêm da cơ địa) sẽ có nguy cơ bị dị ứng nước biển cao hơn.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Biểu hiện khi bị dị ứng nước biển

Một người bị dị ứng với nước biển có thể gặp những triệu chứng sau:

• Ngứa dữ dội ngay lập tức hoặc trong vòng 5 – 30 phút sau khi tiếp xúc với nước biển.
• Ngứa có thể chỉ ở vùng da tiếp xúc nước biển hoặc toàn thân.
• Nổi mụn nước nhỏ hoặc sẩn đỏ, kích thước cỡ đầu kim hoặc như hạt đầu.
• Sẩn đỏ thường rõ ở vùng tiếp xúc nước biển như cổ, ngực, lưng, cánh tay.
• Phát ban đỏ quanh vùng da tổn thương, có thể nóng nhẹ.
• Sưng nhẹ vùng da tiếp xúc nước biển.
• Da căng, khô rát, bong tróc nhẹ – nếu vừa dị ứng nước biển vừa bị kích ứng da do muối, gió, nắng.
• Cảm giác nóng rát toàn thân – gặp trong trường hợp nặng hoặc dị ứng toàn thân.
• Không kèm sốt, ho hay triệu chứng hô hấp.
• Triệu chứng thường tự hết sau 30 – 60 phút khi không còn tiếp xúc với nước biển.

Dị ứng nước biển có nguy hiểm không?

Dị ứng nước biển nhìn chung không gây nguy hiểm tính mạng trong phần lớn các trường hợp. Tuy nhiên, do tình trạng này rất hiếm gặp nên nhiều người không biết mình bị dị ứng và tiếp tục tiếp xúc nước biển, gây khó chịu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.

Mặc dù hiếm nhưng vẫn có báo cáo cho thấy dị ứng nước gây phản ứng toàn thân nghiêm trọng ở một số người, chẳng hạn như khó thở, chóng mặt hoặc tụt huyết áp. Những trường hợp này có nguy cơ tiến triển thành phản ứng phản vệ, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Dù phần lớn là lành tính, nhưng nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ dị ứng nước biển thì nên thăm khám bác sĩ để chẩn đoán và có biện pháp phòng tránh phù hợp trước khi tiếp xúc với nước biển.

Cách trị dị ứng nước biển

Biện pháp quan trọng nhất là giảm thời gian tắm biển và chăm sóc da phù hợp sau khi tiếp xúc với nước biển.

• Hạn chế bơi lâu hoặc tránh xuống biển nếu đã từng đi tắm biển về bị ngứa.
• Không tắm vào thời điểm nắng gắt, nước lạnh, hoặc khi có gió mạnh.
• Tắm lại bằng nước sạch ngay sau khi tiếp xúc nước biển.
• Không sử dụng xà phòng có chất tẩy mạnh sau khi tắm biển.

Vì là một bệnh lý hiếm nên không có cách tự chữa trị hay dùng thuốc tại nhà nào đảm bảo an toàn. Do đó bạn cần thăm khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bất thường mà bài viết đã đề cập bên trên.

Dựa trên biểu hiện da, tiền sử dị ứng và cơ địa từng người, bác sĩ sẽ lên phác đồ chữa trị phù hợp. Mục đích điều trị là giảm triệu chứng, phòng ngừa tiếp xúc và bảo vệ làn da tối đa.

Ngoài việc yêu cầu hạn chế tiếp xúc nước biển, bác sĩ sẽ hướng dẫn và có thể chỉ định một số vấn đề sau:

• Giữ ẩm da thường xuyên.
• Tránh gãi mạnh.
• Dùng thuốc kháng histamine thế hệ mới, hoặc thuốc sinh học (như omalizumab), để giảm nhanh triệu chứng và kiểm soát bệnh.

Mọi loại thuốc cần phải được sử dụng đúng chỉ định và phải được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa. Điều này nhằm đảm bảo kiểm soát bệnh hiệu quả và tiếp tục sinh hoạt bình thường.

Phòng ngừa dị ứng nước biển

Dị ứng nước biển hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách hạn chế tiếp xúc và biết cách bảo vệ da đúng cách. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng việc này giúp phòng tránh hoàn toàn, hoặc làm giảm đáng kể tần suất và mức độ phát bệnh.

Cách phòng ngừa dị ứng trước khi tắm biển như sau:

• Thoa kem barrier 15 – 30 phút trước khi xuống nước, chọn loại petrolatum, ceramide hoặc dimethicone.
• Dưỡng ẩm da kỹ trước 12 – 24 tiếng, dùng kem dưỡng không hương liệu, không gây kích ứng.
• Mặc quần áo dài tay, quần dài, kính bơi khi tắm biển.
• Tránh tắm biển khi da đang tổn thương, có vết trầy xước hoặc quá khô.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ về cách dùng kháng histamine dự phòng.

Lời kết

Nhìn chung, nếu bạn bị ngứa khi đi biển thì có khả năng là dị ứng nước biển. Mặc dù hiếm gặp nhưng bệnh có thể gây một số vấn đề khó chịu nhất định.

Vậy nên bạn hãy chú ý những biểu hiện ngứa, nổi mẩn đỏ bất thường sau khi tắm biển, và hãy khám bác sĩ ngay nếu triệu chứng nặng hoặc lan rộng.