Dị ứng lông mèo: Triệu chứng, chẩn đoán, điều trị

Dị ứng lông mèo là gì?

Dị ứng lông mèo là tình trạng xảy ra khi hệ miễn dịch tiếp xúc với các protein có trong nước bọt, da chết (gàu), lông hoặc nước tiểu mèo. Đây là các tác nhân gây dị ứng, khiến hệ miễn dịch nhận diện là yếu tố có hại, từ đó kích hoạt phản ứng bảo vệ. Cơ chế này gây ra các triệu chứng như hắt hơi, ngứa mắt, chảy nước mũi, nghẹt mũi, ho hoặc khó thở (thường thấy ở bệnh nhân hen suyễn).

Nhiều người thường nhầm lẫn dị ứng lông mèo chỉ do lông mèo gây ra. Tuy nhiên, tình trạng này thực chất xảy ra do protein có trong nước bọt hoặc tế bào da chết của mèo bám trên lông. Tùy theo mức độ nhạy cảm của mỗi người, triệu chứng có thể xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc hoặc vài giờ sau đó.

Tại sao bị dị ứng lông mèo?

Các nguyên nhân gây dị ứng lông mèo gồm:

• Da chết (gàu) của mèo: Đây là các mảng nhỏ da chết trên da mèo rụng ra. Các mảng này rất nhẹ, có thể bay lơ lửng trong không khí hoặc bám trên quần áo, đồ vật trong nhà.
• Nước bọt của mèo: Khi mèo tự liếm lông, protein gây dị ứng Fel d 1 trong nước bọt sẽ dính lên lông và da. Sau đó, protein này sẽ phân tán ra môi trường khi các mảng da chết bong ra.
• Nước tiểu mèo: Protein dị ứng có trong nước tiểu của mèo có thể gây kích ứng, dẫn đến dị ứng.
• Lông mèo: Đây không phải là nguyên nhân chính gây dị ứng. Tuy nhiên, trong lông mèo có thể chứa các protein gây dị ứng vì mang theo da chết và nước bọt.

Triệu chứng dị ứng lông mèo

Các triệu chứng khi dị ứng lông mèo có thể xuất hiện ở đường hô hấp, da hoặc mắt và có mức độ nặng, nhẹ tùy theo từng người. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột sau khi tiếp xúc với mèo hoặc môi trường có chứa protein gây dị ứng từ mèo:

Dấu hiệu dị ứng lông mèo ở đường hô hấp

Người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu ở đường hô hấp như viêm mũi dị ứng và các vấn đề khác như:

• Hắt hơi, sổ mũi liên tục, đặc biệt khi hít phải không khí chứa chất gây dị ứng từ lông mèo.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi kéo dài, ngứa mũi, ảnh hưởng đến khả năng hô hấp.
• Ho khan hoặc ho kéo dài, có thể xuất hiện sau khi tiếp xúc với mèo hoặc khu vực có mèo.
• Thở khò khè, tức ngực hoặc khó thở. Thường xảy ra ở bệnh nhân hen suyễn và triệu chứng thường nặng hơn sau khi tiếp xúc với mèo.

Triệu chứng khi dị ứng lông mèo ở da

Các triệu chứng khi dị ứng lông mèo ở da thường gặp bao gồm phát ban, ngứa da hay nổi mề đay, cụ thể:

• Da nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, xuất hiện từng vùng hoặc toàn thân sau khi tiếp xúc với mèo hoặc môi trường có lông mèo.
• Phát ban dạng mề đay hoặc eczema, có thể chuyển sang da khô, bong tróc nếu kéo dài.
• Vùng da bị mèo cào, liếm hoặc cắn có thể sưng đỏ, ngứa dữ dội hơn so với những vùng khác.

Triệu chứng dị ứng lông mèo ở mắt

• Mắt đỏ, ngứa ngáy và có cảm giác nóng rát, thường xuất hiện nhanh sau khi tiếp xúc với mèo.
• Mắt chảy nước nhiều, nước mắt có thể trong hoặc hơi nhầy, gây khó chịu khi vận động.
• Mí mắt sưng phù, có thể kèm theo cảm giác nặng hoặc đau nhẹ.
• Nhạy cảm với ánh sáng, cảm giác mắt khó chịu khi nhìn môi trường sáng.

Các triệu chứng toàn thân khác

• Đau họng, cảm giác ngứa hoặc rát họng khi tiếp xúc với dị nguyên mèo.
• Mệt mỏi, khó ngủ do triệu chứng hô hấp và ngứa ngáy kéo dài.
• Một số trường hợp nặng có thể xuất hiện các phản ứng toàn thân như sốc phản vệ. Trong trường hợp này, người bệnh cần được cấp cứu kịp thời.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Làm sao để hết dị ứng lông mèo? Các biện pháp xử lý tại nhà

Dị ứng lông mèo không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, theo Học viện Dị ứng, Hen suyễn, và Miễn dịch Hoa Kỳ, bạn có thể giảm các triệu chứng và kiểm soát tốt phản ứng dị ứng bằng các biện pháp xử lý tại nhà đơn giản như:

• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với mèo, nhất là tránh để mèo vào phòng ngủ hoặc những nơi bạn dành nhiều thời gian. Giữ mèo xa không gian sinh hoạt để giảm lượng dị nguyên trong môi trường.
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA. Mục đích để loại bỏ lông mèo và các hạt dị nguyên trong không khí.
• Sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc HEPA giúp giảm đáng kể protein gây dị ứng trong không khí, đặc biệt trong phòng ngủ.
• Giặt giũ chăn ga, quần áo và các vật dụng bằng nước nóng (trên 60°C) để loại bỏ protein dị ứng bám trên vải.
• Tắm rửa cho mèo định kỳ giúp giảm protein gây dị ứng trên da và lông, tuy nhiên cần thực hiện đúng cách để tránh kích thích da mèo và đảm bảo sức khỏe cho thú cưng.
• Rửa tay và mặt sạch sẽ sau khi chạm vào mèo hoặc các vật dụng liên quan để hạn chế lây lan dị nguyên.

Trong các trường hợp dị ứng nặng hoặc kéo dài, người bệnh nên khám bác sĩ chuyên khoa dị ứng để được tư vấn điều trị sâu hơn.

Xem thêm: Dị ứng lông chó

Khi nào cần thăm khám y tế?

Mọi người cần thăm khám y tế ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây hoặc tình trạng dị ứng nặng hơn hoặc kéo dài:

• Triệu chứng dị ứng kéo dài trên 2 tuần, không cải thiện dù đã áp dụng các biện pháp tại nhà.
• Các triệu chứng viêm mũi dị ứng như sổ mũi, hắt hơi, khó thở, thở khò khè, tức ngực xuất hiện hoặc trở nên nặng hơn. Đặc biệt với người có tiền sử hen suyễn thì cần thăm khám sớm.
• Xuất hiện các triệu chứng ở da nghiêm trọng như phát ban lan rộng, mẩn đỏ, sưng tấy hoặc ngứa dữ dội.
• Mắt bị đỏ, sưng, đau hoặc chảy nước mắt nhiều không giảm sau khi rửa sạch hoặc dùng thuốc nhỏ mắt thông thường.
• Có dấu hiệu của phản ứng dị ứng toàn thân nghiêm trọng hoặc sốc phản vệ như phù mạch, khó thở cấp, chóng mặt, ngất xỉu cần được xử trí cấp cứu ngay.
• Muốn thực hiện các xét nghiệm dị ứng chuyên sâu hoặc tư vấn điều trị lâu dài, bao gồm liệu pháp miễn dịch (tiêm ngừa dị ứng).

Xem thêm: Dị ứng côn trùng

Phương pháp chẩn đoán dị ứng lông mèo

Các phương pháp chẩn đoán dị ứng lông mèo giúp xác định chính xác phản ứng của cơ thể với protein gây dị ứng từ mèo. Bác sĩ sẽ kết hợp các xét nghiệm dị ứng với đánh giá lâm sàng để loại trừ các nguyên nhân dị ứng khác, đảm bảo chẩn đoán chính xác và phù hợp với từng cá nhân:

• Thu thập tiền sử bệnh lý chi tiết từ người bệnh về triệu chứng và mức độ tiếp xúc với mèo. Điều này giúp bác sĩ hiểu rõ tình trạng và đưa ra phương án xét nghiệm phù hợp.
• Xét nghiệm da (Skin prick test): Thực hiện bằng cách đưa một lượng nhỏ protein gây dị ứng của mèo lên da, thường là cánh tay hoặc lưng. Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát phản ứng đỏ, ngứa để xác định dị ứng.
• Xét nghiệm máu (IgE specific test): Đo nồng độ kháng thể IgE đặc hiệu với các protein gây dị ứng mèo trong máu, đặc biệt là các thành phần chính như Fel d 1, Fel d 2 và Fel d 4 để đánh giá mức độ nhạy cảm.
• Chẩn đoán phân tử (Component-resolved diagnosis): Sử dụng các xét nghiệm miễn dịch hiện đại để xác định chính xác các thành phần protein dị ứng riêng biệt của mèo. Phương pháp này giúp phân biệt giữa dị ứng thật và các phản ứng chéo với dị nguyên khác.

Cách chữa dị ứng lông mèo theo y khoa

Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp chữa trị dị ứng lông mèo như:

• Sử dụng thuốc kháng histamine: Mục đích để giảm các triệu chứng như ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi.
• Dùng thuốc xịt mũi corticosteroid: Nhằm mục đích giúp giảm viêm trong mũi và cải thiện nghẹt mũi.
• Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng: Mục đích để giúp giảm các triệu chứng như ngứa, đỏ và chảy nước mắt do dị ứng.

Trong trường hợp triệu chứng dị ứng nặng hoặc kéo dài như khó thở, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp liệu pháp miễn dịch (tiêm ngừa dị ứng) để cơ thể làm quen, từ từ giảm phản ứng dị ứng theo thời gian. Ngoài ra, mọi người cần tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc điều trị hen suyễn hoặc các thuốc kiểm soát dị ứng để tránh gây ra các phản ứng phụ.

Biện pháp phòng ngừa bị dị ứng lông mèo

Để hạn chế tình trạng dị ứng lông mèo, mọi người có thể ứng dụng các biện pháp phòng ngừa như:

• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với mèo, đặc biệt là tránh cho mèo vào phòng ngủ hoặc các khu vực sinh hoạt chính.
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA và lau chùi các bề mặt để loại bỏ lông mèo và các hạt dị nguyên trong không khí.
• Sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc HEPA để giảm lượng protein gây dị ứng trong không khí.
• giặt đồ, chăn ga gối, rèm cửa với nước nóng trên 60°C để loại bỏ các protein dị ứng bám trên vải.
• Tắm cho mèo ít nhất một lần mỗi tuần bằng các loại dầu gội chuyên dụng giúp giảm lượng protein trên da và lông cũng như giữ sức khỏe cho mèo.
• Rửa tay kỹ càng bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với mèo hoặc các vật dụng liên quan.
• Tránh vuốt ve, ôm hoặc hôn mèo nếu bạn bị dị ứng để giảm lượng protein tiếp xúc với da và niêm mạc.
• Cân nhắc sử dụng các sản phẩm thức ăn dành riêng cho mèo có khả năng trung hòa protein Fel d 1 – tác nhân chính gây dị ứng trong nước bọt, nước tiểu và lông mèo, giúp giảm lượng dị nguyên phát tán vào môi trường.
• Khi có dấu hiệu dị ứng hoặc nguy cơ tăng triệu chứng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa dị ứng để được tư vấn sử dụng thuốc và liệu trình điều trị phù hợp.

Xem thêm

• Dị ứng phấn bướm
• Dị ứng phấn hoa