Dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa công thức, cách xử lý khi trẻ bị dị ứng sữa

Dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa công thức cần biết

Dị ứng sữa công thức là một trong những vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Những dấu hiệu trẻ bị dị ứng có thể xuất hiện rõ ràng trên da hoặc ở hệ tiêu hóa hoặc hệ hô hấp. Đôi khi, cha mẹ cũng có thể nhận biết trẻ bị dị ứng từ những hành vi bất thường của bé.

Dị ứng biểu hiện ở hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa là cơ quan thường xuất hiện phản ứng đầu tiên khi trẻ dị ứng sữa. Các dấu hiệu dị ứng tiêu hóa cần được nhận biết sớm để xử trí kịp thời và tránh ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

• Tiêu chảy kéo dài, phân lỏng, có thể kèm máu: Trẻ bị dị ứng thường gặp tiêu chảy kéo dài, phân lỏng hoặc có nhầy máu. Đây là dấu hiệu của viêm đường tiêu hóa do dị ứng với protein trong sữa, đặc biệt là đạm sữa bò (casein và whey).
• Đầy bụng, chướng hơi: Do phản ứng dị ứng sữa gây viêm niêm mạc ruột, trẻ có thể bị đầy hơi, chướng bụng, khó chịu, có thể khóc nhiều và căng thẳng do đau bụng.
• Nôn trớ thường xuyên, nôn trớ không đơn thuần do trào ngược: Ở trẻ dị ứng, nôn trớ có thể do viêm thực quản vì phản ứng dị ứng, không chỉ đơn thuần do trào ngược dạ dày-thực quản, thường xuất hiện ngay hoặc vài giờ sau khi uống sữa.
• Các biểu hiện kèm theo khác: Trẻ có thể có dấu hiệu kém ăn, quấy khóc nhiều hơn, khó tăng cân hoặc giảm cân do tình trạng viêm và rối loạn tiêu hóa. Một số trường hợp có thể có máu trong phân hoặc phân nhầy.

Dị ứng trên da

Những biểu hiện trên da là một trong những dấu hiệu cảnh báo dị ứng sữa ở trẻ sơ sinh rõ nét và dễ nhận biết nhất đối với cha mẹ. Da của trẻ phản ứng với các protein trong sữa công thức bằng nhiều hình thái khác nhau, từ nổi mẩn đỏ đến phát ban dạng chàm hoặc mề đay.

• Nổi mẩn đỏ, phát ban dạng chàm: Trẻ bị dị ứng thường xuất hiện mẩn đỏ, phát ban dạng chàm, da trở nên khô, ngứa và có thể phồng rộp hoặc bong tróc nếu không xử lý kịp thời. Đây là biểu hiện của phản ứng viêm da dị ứng do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với protein sữa.
• Mề đay, ngứa và sưng phù: Mề đay là những mảng da sưng phồng, màu đỏ hoặc hơi trắng, rất ngứa, có thể xuất hiện nhanh sau khi trẻ tiếp xúc với sữa công thức. Một số trẻ có thể bị phù ở mặt, môi hoặc các bộ phận khác của cơ thể, đặc biệt là trong các phản ứng IgE-mediated nghiêm trọng hơn.
• Da nhạy cảm, dễ bị tổn thương: Da trẻ dị ứng sữa có thể trở nên rất nhạy cảm, dễ viêm nhiễm hoặc bong tróc. Nếu không được chăm sóc đúng cách, viêm da có thể tiến triển thành các tổn thương mãn tính, ảnh hưởng đến sinh hoạt và phát triển của trẻ.

Xem thêm: Dị ứng sữa mẹ

Dị ứng biểu hiện ở hệ hô hấp

Dị ứng sữa không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và da mà còn có thể tác động đến hệ hô hấp của trẻ nhỏ. Những biểu hiện dị ứng sữa công thức ở trẻ sơ sinh được thể hiện như sau:

• Thở khó khăn: Phản ứng dị ứng có thể gây co thắt đường thở, làm trẻ thở khó khăn hơn. Đây là tình trạng nghiêm trọng cần được theo dõi kỹ vì có thể dẫn đến sốc phản vệ nếu không xử lý kịp.
• Hắt hơi, chảy nước mũi: Dị ứng sữa cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự viêm mũi dị ứng như hắt hơi liên tục, chảy nước mũi, nghẹt mũi do phản ứng của hệ miễn dịch với protein sữa.
• Ho, khò khè kéo dài: Trẻ có thể ho kéo dài, nhất là khi tiếp xúc với dị nguyên từ sữa, làm cản trở giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Dị ứng biểu hiện ở hành vi

Trẻ xuất hiện những hành vi bất thường cũng có thể là dấu hiệu trẻ sơ sinh dị ứng sữa công thức mà cha mẹ nên lưu ý.

• Trẻ cáu gắt, quấy khóc liên tục: Do cảm giác khó chịu, đau bụng hoặc thở khó, trẻ thường trở nên cáu gắt, quấy khóc nhiều, đặc biệt vào ban đêm gây mất ngủ kéo dài.
• Khó ngủ, ngủ không sâu giấc: Sự khó chịu do các triệu chứng dị ứng gây ra khiến trẻ khó giữ giấc ngủ, ảnh hưởng đến sự phục hồi sức khỏe và phát triển trí não.
• Ảnh hưởng phát triển thể chất và tinh thần: Nếu không được xử trí sớm, việc dị ứng có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng thể chất và sức khỏe tinh thần của trẻ khi trẻ thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi.

Trẻ dị ứng sữa công thức phải làm sao?

Khi nghi ngờ bé uống sữa công thức bị dị ứng, cha mẹ có thể tham khảo làm gì khi trẻ bị dị ứng bên dưới.

Các bước xử lý ban đầu khi nghi ngờ trẻ bị dị ứng

Dị ứng sữa bột công thức là vấn đề phổ biến có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng ở trẻ nhỏ. Khi nhận thấy dấu hiệu trẻ bị dị ứng, cha mẹ cần hành động kịp thời theo các bước xử lý ban đầu để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Các bước xử lý khi nghi ngờ trẻ bị dị ứng:

• Ngưng cho trẻ uống loại sữa nghi ngờ gây dị ứng ngay lập tức: Đây là bước quan trọng đầu tiên để loại bỏ nguyên nhân gây dị ứng, giúp hạn chế triệu chứng tiến triển hoặc nặng hơn. Việc ngưng sữa phải được thực hiện ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
• Theo dõi sát các triệu chứng, đặc biệt là khó thở, phù mặt hoặc môi: Phản ứng dị ứng có thể nhanh chóng tiến triển thành sốc phản vệ, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đến các dấu hiệu hô hấp, phù nề. Nếu có các dấu hiệu này cần chuẩn bị gọi cấp cứu ngay.
• Gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất nếu triệu chứng nặng: Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu như khó thở nghiêm trọng, thở khò khè, tím tái môi, choáng váng hoặc mất ý thức, cần gọi xe cấp cứu hoặc đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu triệu chứng nhẹ: Nếu trẻ chỉ có các biểu hiện nhẹ như nổi mẩn đỏ, ngứa, quấy khóc hay tiêu chảy nhẹ, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ tư vấn về loại sữa thay thế hoặc cách điều trị phù hợp. Không tự ý thay đổi chế độ dinh dưỡng hoặc dùng thuốc khi chưa có chỉ định.
• Không tự ý dùng thuốc hoặc thay đổi chế độ ăn uống mà không có chỉ định y khoa: Việc tự ý dùng thuốc hoặc thay đổi chế độ ăn có thể gây tác dụng phụ hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng dị ứng. Mọi can thiệp cần được hướng dẫn bởi chuyên gia y tế.

Lựa chọn sữa thay thế an toàn cho bé bị dị ứng

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu dị ứng sữa bột công thức, việc lựa chọn loại sữa thay thế an toàn và phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo dinh dưỡng và tránh tái phát dị ứng. Bác sĩ thường tư vấn các loại sữa thay thế phù hợp với mức độ dị ứng và tình trạng của trẻ.

• Sữa thủy phân hoàn toàn: Protein sữa đã được phân giải thành các đoạn nhỏ hơn, giúp trẻ dễ hấp thu và giảm nguy cơ gây dị ứng. Đây thường là lựa chọn đầu tay cho trẻ dị ứng nhẹ đến trung bình.
• Sữa công thức không chứa lactose: Dành cho những trẻ dị ứng sữa không dung nạp lactose, giúp giảm các triệu chứng như đầy hơi, tiêu chảy mà không ảnh hưởng đến năng lượng và dinh dưỡng cần thiết.
• Sữa dê không chứa A1 Beta-casein: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sữa dê chứa chủ yếu A2 beta-casein, có thể ít gây dị ứng hơn sữa bò chứa A1 beta-casein. Sữa dê chất lượng cao được chọn lựa để giảm nguy cơ dị ứng ở trẻ.
• Sữa công thức axit amin: Dành cho những trẻ dị ứng nặng, không dung nạp được các loại sữa thủy phân. Sữa này chứa các amino acid tự do, hoàn toàn không có protein nguyên vẹn, giúp tránh hoàn toàn phản ứng dị ứng.

Xem thêm: Bé bị dị ứng sữa bao lâu thì khỏi?

Khi nào cần khám bác sĩ?

Việc phát hiện sớm và đưa trẻ đến khám bác sĩ đúng thời điểm giúp chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời và đảm bảo phát triển toàn diện cho trẻ.

• Trẻ có dấu hiệu khó thở, sưng phù nghiêm trọng: Đây là biểu hiện cảnh báo dị ứng nặng, ví dụ sốc phản vệ, cần đưa trẻ đến cấp cứu ngay để xử trí kịp thời, tránh nguy hiểm tính mạng.
• Trẻ có dấu hiệu mất nước do tiêu chảy hoặc nôn nhiều: Mất nước là nguy cơ thường gặp khi trẻ bị dị ứng với sữa gây tiêu chảy và nôn trớ liên tục. Trẻ cần được khám và điều trị bổ sung dịch truyền nếu cần.
• Trẻ tăng cân kém hoặc có các biểu hiện suy dinh dưỡng: Nếu trẻ không hấp thu đủ dưỡng chất do dị ứng kéo dài, dẫn đến chậm tăng cân, thiếu dinh dưỡng thể hiện qua da xanh, hay mệt mỏi phải được bác sĩ đánh giá để can thiệp dinh dưỡng phù hợp.
• Triệu chứng dị ứng kéo dài không cải thiện khi ngưng loại sữa nghi ngờ: Nếu thay đổi sữa mà triệu chứng vẫn tồn tại hoặc không rõ nguyên nhân, trẻ cần được khám để xác định chính xác dị ứng và loại trừ các nguyên nhân khác.
• Muốn được chẩn đoán chính xác và hướng điều trị cụ thể: Thăm khám bác sĩ giúp tầm soát dị ứng, xác định nguyên nhân dị ứng qua các xét nghiệm như kiểm tra lẩy da, xét nghiệm máu, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp, hiệu quả lâu dài.

Lời kết

Việc trẻ bị dị ứng là một vấn đề phổ biến, nhưng cha mẹ cần đặc biệt lưu ý các dấu hiệu để có thể nhận biết sớm, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ. Bên cạnh dấu hiệu, DIAG cũng chia sẻ làm thế nào khi trẻ bị dị ứng sữa trong bài viết trên. Cha mẹ nên bình tĩnh và liên hệ bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.