17+ dấu hiệu dị ứng nặng và sốc phản vệ cần đặc biệt chú ý
Nguyên nhân dẫn đến dị ứng nghiêm trọng
Dị ứng nghiêm trọng, hay sốc phản vệ, là tình trạng dị ứng nguy hiểm nhất có thể đe dọa tính mạng chỉ trong vài phút. Nó xảy ra khi cơ thể tiếp xúc lại với chất gây dị ứng (dị nguyên), làm cho mạch máu giãn rộng, huyết áp tụt nhanh, đồng thời đường thở co hẹp gây khó thở hoặc ngạt thở.
Phản ứng cực mạnh này của hệ miễn dịch kích hoạt các tế bào trong máu phóng thích chất gây viêm, đặc biệt là histamine. Phản ứng bắt đầu lan nhanh khắp cơ thể, làm sưng môi, sưng họng, thở khò khè và choáng váng. Nhiều người còn gặp tình trạng nôn ói hoặc tiêu chảy.

Tuy nhiên, không phải ai bị dị ứng cũng gặp sốc phản vệ, bởi nó phụ thuộc vào cơ địa từng người và điều kiện lúc phản ứng xảy ra.
- Người bị hen, bệnh tim hoặc đang uống thuốc điều trị huyết áp thường dễ bị phản vệ nặng hơn.
- Cách dị nguyên tiếp xúc với cơ thể có thể làm tăng nguy cơ bị phản vệ, như tiêm trực tiếp thì nguy cơ cao hơn ăn uống.
- Tập thể dục, uống rượu, hoặc căng thẳng ngay sau khi tiếp xúc với dị nguyên có thể khiến phản ứng bùng phát dữ dội hơn.
Vì tính chất đặc biệt nghiêm trọng này mà bạn cần phải hiểu rõ các dấu hiệu dị ứng để có hướng xử trí kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính mạng.
17+ dấu hiệu dị ứng nặng không được xem nhẹ
Có nhiều dấu hiệu giúp bạn nhận biết tình trạng dị ứng đang diễn ra nặng hoặc thậm chí là rất nghiêm trọng. Chỉ khi nhận diện đúng các triệu chứng này thì bạn mới có hướng xử trí phù hợp.
Dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng – đe dọa tính mạng
Đây là các dấu hiệu xảy ra khi phản ứng dị ứng đã lan tới hệ hô hấp, tim mạch hoặc thần kinh trung ương. Chúng có thể xuất hiện rất nhanh chỉ trong vài phút sau khi tiếp xúc dị nguyên và thường là nguyên nhân gây tử vong nếu không tiêm adrenaline kịp thời.
- Choáng, đứng không vững (do huyết áp tụt nhanh).
- Khó thở dữ dội, thở nhanh, thở nông, hoặc không thể hít vào được.
- Khàn tiếng nặng, mất tiếng, hoặc không nói được.
- Sưng cổ họng, sưng lưỡi đến mức ngạt thở.
- Da tím tái – môi, tai, đầu ngón tay chuyển màu xanh tím.
- Mất ý thức, ngất xỉu.
- Co giật hoặc lú lẫn.
- Tim đập rất yếu.
Nếu bị dị ứng mà có những triệu chứng này thì phải GỌI CẤP CỨU 115 hoặc tiêm adrenaline (epinephrine) nếu có thể ngay lập tức. Không được chần chừ.

Dấu hiệu dị ứng nặng toàn thân
Nhóm dấu hiệu này cho thấy phản ứng dị ứng đã lan khắp cơ thể, thường xảy ra sau 5 – 30 phút sau khi tiếp xúc với dị nguyên. Chúng gây ra các vấn đề về da, ảnh hưởng hệ tiêu hóa, hô hấp, tim mạch nhưng ở mức nhẹ.
Dù chưa nguy kịch nhưng cần phải được xử trí y tế sớm để ngăn chặn nguy cơ chuyển sang sốc phản vệ. Các dấu hiệu cần được quan sát kỹ diễn tiến từng phút.
- Sưng môi, lưỡi hoặc sưng họng rõ rệt, thường gây khó nuốt, khàn tiếng.
- Khó thở, có cảm giác thắt ngực hoặc nghẹt cổ họng.
- Thở rít khi hít vào, hoặc thở khò khè khi thở ra.
- Ho liên tục, có thể ho khan hoặc nghẹn.
- Đau quặn bụng, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy.
- Da đỏ bừng, ngứa lan khắp cơ thể, sưng to hơn ở vùng mặt và tay chân.
- Cảm giác choáng váng, chóng mặt, mờ mắt.
- Mạch đập nhanh, yếu, hoặc hồi hộp mạnh.
- Toát mồ hôi lạnh, run rẩy, hoặc da tái nhợt.

Gói xét nghiệm Dị ứng
- Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
- Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Hướng dẫn nhận biết dấu hiệu ban đầu cảnh báo sốc phản vệ
Các biểu hiện của dị ứng này xảy ra trong vòng 5 – 30 phút sau tiếp xúc dị nguyên. Mặc dù chưa nguy hiểm tính mạng nhưng có thể là khởi đầu của sốc phản vệ nếu bạn liên tục tiếp xúc với dị nguyên hay dị nguyên vẫn còn trong cơ thể.
Việc nhận biết sớm và xử lý sớm ngay từ khi phát hiện dấu hiệu sẽ giúp ngăn ngừa chuyển biến nặng.
- Cảm giác nóng bừng, ngứa ran ở da đầu, cổ, lòng bàn tay.
- Ngứa rát hoặc nổi mẩn đỏ nhẹ trên da.
- Mề đay, nổi mẩn đỏ ngứa lan nhanh khắp người.
- Sưng nhẹ môi, mí mắt, mặt.
- Cảm giác nghẹn nhẹ hoặc vướng ở cổ họng.
- Ngứa miệng, ngứa họng, ngứa tai trong.
- Chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi liên tục.
- Cảm giác hồi hộp, bồn chồn, lo sợ không rõ lý do.
Xem thêm: Mụn dị ứng

Gọi cấp cứu ngay khi bị dị ứng nặng
Gọi cấp cứu 115 là giải pháp quan trọng nhất khi nhận thấy dấu hiệu nghiêm trọng như dị ứng khó thở, tụt huyết áp, mất ý thức, sưng họng… Trong khi chờ xe cấp cứu thì cần tiếp tục xử trí theo các bước sau đây để cứu sống người bệnh.
- Tiêm ngay adrenaline (epinephrine) nếu đã được hướng dẫn sử dụng trước đó, không được trì hoãn.
- Đặt người bệnh nằm ngửa, hai chân hơi nâng cao – nếu không có khó thở hoặc nôn.
- Đặt người bệnh ngồi nghiêng người một chút, không để họ đứng hoặc đi lại – nếu có khó thở hoặc sưng họng.
- Đặt người bệnh nằm nghiêng sang một bên, đầu hơi ngửa, miệng hướng xuống – nếu họ bất tỉnh nhưng còn thở.
- Ghi lại tất cả thông tin quan trọng: thời điểm xuất hiện triệu chứng, loại dị nguyên nghi ngờ, thời điểm và liều adrenaline đã dùng – các thông tin này phải được chuyển tiếp cho đội cấp cứu hoặc khi nhân viên y tế đến.
Trước những nguy cơ sức khỏe do sốc phản vệ, vấn đề mà nhiều lo lắng chính là “làm sao để biết mình bị dị ứng cái gì” khi không thể biết trước mọi rủi ro tiềm ẩn trong cuộc sống.
Vậy nên, giải pháp phù hợp là chủ động sàng lọc sớm các dị nguyên nếu có thể. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả sẽ giúp bản thân thoát được rủi ro tiềm ẩn sốc phản vệ do dị ứng quá mức.

Bạn có thể lựa chọn Trung Tâm Y Khoa DIAG để xét nghiệm dị ứng. Các gói dị ứng tại DIAG được thiết kế toàn diện giúp tầm soát đến hơn 70 dị nguyên, đồng thời bác sĩ chuyên khoa sẽ hướng dẫn chi tiết đến bạn cách phòng tránh những chất dị ứng này cùng chế độ ăn uống hợp lý để đảm bảo dinh dưỡng.
Xem thêm: Xét nghiệm dị ứng ở đâu TPHCM?
https://www.aaaai.org/Aaaai/media/Media-Library-PDFs/Allergist%20Resources/Statements%20and%20Practice%20Parameters/Anaphylaxis-Practice-Paramaters-2023.pdf
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9345203/
https://www.allergy.org.au/hp/papers/acute-management-of-anaphylaxis-guidelines
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4479483/

