Da bị khô sần và ngứa: Nguyên nhân và cách điều trị
Da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa là bị gì?
Da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa là hiện tượng phổ biến xảy ra khi da phản ứng quá mức với các tác nhân dị nguyên từ môi trường bên ngoài hoặc yếu tố bên trong cơ thể. Dị nguyên có thể bao gồm các thành phần trong mỹ phẩm như cồn, hương liệu, chất bảo quản, hoặc các yếu tố như thực phẩm, thời tiết thay đổi đột ngột và thậm chí là stress kéo dài.
Phản ứng dị ứng khiến da xuất hiện các mảng đỏ, nốt sần và cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da mà còn làm mất thẩm mỹ, khiến nhiều người cảm thấy thiếu tự tin và khó chịu trong cuộc sống hàng ngày.

Nguyên nhân da bị khô sần và ngứa
Da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến cả các yếu tố bên ngoài và bên trong cơ thể. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
- Dị ứng mỹ phẩm: Các sản phẩm chăm sóc da hoặc trang điểm chứa cồn, hương liệu, paraben và các chất bảo quản mạnh có thể gây kích ứng da.
- Da thiếu nước và dưỡng ẩm: Khi cơ thể không cung cấp đủ nước hoặc không sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp, da sẽ mất đi độ ẩm tự nhiên, trở nên khô ráp, nứt nẻ và dễ bị ngứa.
- Dị ứng thực phẩm: Một số loại thực phẩm như hải sản, đậu phộng, trứng, sữa… có thể kích thích hệ miễn dịch gây phản ứng dị ứng.
- Dị ứng thời tiết: Thay đổi nhanh về nhiệt độ và độ ẩm, đặc biệt là vào mùa đông hoặc mùa hè oi bức, làm mất cân bằng độ ẩm trên da, gây khô, kích ứng và khiến da mặt bị sần ngứa.
- Stress và thay đổi nội tiết tố: Căng thẳng kéo dài và các biến động nội tiết tố trong những giai đoạn như dậy thì, mang thai hay mãn kinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe da, làm tăng nguy cơ viêm da cấp hoặc mãn tính, gây ngứa và sần sùi da mặt.
- Bệnh lý da: Các bệnh viêm da cơ địa, viêm da tiếp xúc, mề đay và một số bệnh da liễu khác là nguyên nhân thường gặp khiến da mặt sần sùi, ngứa và bong tróc.
- Yếu tố môi trường và vi khuẩn: Khói bụi, ô nhiễm môi trường và sự xâm nhập của vi khuẩn có thể làm tổn thương lớp biểu bì, kích thích phản ứng viêm và kích ứng trên da mặt, dẫn đến hiện tượng sần sùi và ngứa.
Xem thêm: Viêm da dị ứng

Dấu hiệu da mặt bị khô ngứa sần sùi
Bạn có thể nhận biết da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa qua các biểu hiện sau:
- Xuất hiện các nốt sần nhỏ hoặc mảng sần sùi, mẩn đỏ trên da: Vùng da mặt sẽ có các nốt sần hoặc thành từng mảng sần sùi kèm theo đỏ da.
- Da mặt khô ráp, bong tróc vảy nhẹ hoặc nặng: Khi da mất đi lớp bảo vệ, thiếu ẩm sẽ bị khô, dễ nứt nẻ và bong tróc vảy nhỏ, màu trắng. Lưu ý, nếu vảy chuyển màu vàng hoặc có dịch tiết, đó có thể là dấu hiệu nhiễm trùng và cần đi khám ngay.
- Cảm giác ngứa ngáy kéo dài: Ngứa là triệu chứng gây khó chịu nhất khiến bạn phải gãi nhiều lần.
- Da mặt sưng đỏ và ngứa kèm theo cảm giác rát hoặc nóng: Trong một số trường hợp viêm da nặng, da mặt không chỉ ngứa mà còn bị sưng đỏ và cảm thấy rát nóng.

Biện pháp chẩn đoán da mặt bị sần ngứa
Bác sĩ da liễu sẽ dùng nhiều cách khác nhau để xác định nguyên nhân gây dị ứng và mức độ tổn thương da.
- Khám lâm sàng và khai thác tiền sử: Bác sĩ sẽ quan sát vùng da bị tổn thương, hỏi kỹ về triệu chứng, thời gian xuất hiện mẩn ngứa, cùng các yếu tố liên quan như tiền sử bệnh dị ứng, sử dụng mỹ phẩm, thuốc men, thói quen sinh hoạt và môi trường làm việc.
- Test áp da: Các dị nguyên phổ biến như thành phần trong mỹ phẩm, chất bảo quản, cao su, kim loại hay thuốc nhuộm tóc sẽ được áp trên da một vùng nhỏ (thường là lưng hoặc cánh tay). Sau 48 – 96 giờ, bác sĩ sẽ kiểm tra phản ứng của da tại các vùng thử nghiệm để xác định có hiện tượng mẩn đỏ, mụn nước hay viêm không. Phản ứng dương tính cho thấy da nhạy cảm hoặc bị dị ứng với chất đó.
- Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu để tìm các kháng thể IgE đặc hiệu, nhằm xác định nguyên nhân dị ứng liên quan đến thực phẩm, phấn hoa, hoặc mạt bụi (thường gây mề đay). Xét nghiệm này cũng giúp loại trừ các bệnh lý nền khác nếu có nghi ngờ.
- Sinh thiết da: Khi biểu hiện da phức tạp, không đáp ứng với điều trị thông thường, hoặc nghi ngờ các bệnh lý da hiếm gặp (như vảy nến, lupus, hoặc các bệnh tự miễn), bác sĩ có thể lấy một mẫu mô da nhỏ (sinh thiết) để xét nghiệm.
Gói xét nghiệm Dị ứng
- Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
- Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Cách trị da mặt khô sần ngứa tại nhà hiệu quả
Có nhiều cách xử lý đơn giản tại nhà giúp làm dịu da, giảm ngứa và cải thiện khô sần.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm dành cho da nhạy cảm: Chọn những loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu hay chất gây kích ứng, phù hợp với da nhạy cảm để bổ sung độ ẩm, giảm khô và bong tróc.
- Tránh dùng mỹ phẩm chứa cồn, hương liệu hoặc các chất dễ gây kích ứng: Những thành phần này có thể làm da mặt bị khô sần và ngứa thêm trầm trọng.
- Tắm và rửa mặt bằng nước ấm vừa phải, không dùng nước quá nóng: Nước quá nóng sẽ làm bào mòn lớp dầu tự nhiên trên da, khiến da bị mất nước và khô hơn.
- Giữ vệ sinh da mặt sạch sẽ, tránh gãi hay chà xát mạnh: Giữ da mặt sạch sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn gây viêm và kích ứng.
- Uống đủ nước và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng: Nước giúp giữ ẩm từ bên trong, hỗ trợ hoạt động của các tế bào da. Bên cạnh đó, bổ sung các vitamin và chất chống oxy hóa từ rau củ, trái cây giúp tăng cường sức khỏe làn da.
Cách phòng ngừa da mặt và toàn thân khô ngứa
Việc duy trì thói quen sinh hoạt và chăm sóc da khoa học, kết hợp với môi trường sống sạch sẽ sẽ giúp bảo vệ da hiệu quả, giúp da khỏe mạnh và tránh tái phát.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế bụi bẩn, khói thuốc và các tác nhân gây kích ứng. Thường xuyên lau dọn nhà cửa, thông thoáng không khí và hạn chế hút thuốc lá trong nhà để bảo vệ làn da.
- Chọn sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, không chứa chất gây dị ứng. Ưu tiên các sản phẩm dành cho da nhạy cảm, không có hương liệu, chất bảo quản mạnh hoặc cồn.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mạnh, sử dụng kem chống nắng phù hợp.
- Quản lý căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái và ngủ đủ giấc. Thực hành các kỹ thuật thư giãn, vận động nhẹ nhàng và có giấc ngủ chất lượng sẽ hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể và làn da.
- Thường xuyên theo dõi tình trạng da và tái khám khi có dấu hiệu dị ứng tái phát hoặc nghiêm trọng.
Xem thêm
2. https://simcoderm.com/2025/01/10-signs-you-need-to-see-a-dermatologist/
3. https://healthcare.utah.edu/dermatology/when-to-see-dermatologist

