Mẹo chữa dị ứng cho bé theo hướng dẫn của chuyên gia y tế
Các nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ em
Bạn cần tìm hiểu rõ nguyên nhân là bước quan trọng hàng đầu trước khi lựa chọn cách xử lý tại nhà, bởi mỗi loại tác nhân dị ứng (dị nguyên) gây ra cơ chế phản ứng khác nhau.
Nếu chỉ xử lý triệu chứng chung chung mà không xác định đúng nguyên nhân, thì nguy cơ tái phát và biến chứng sẽ cao hơn rất nhiều.
Một số loại dị ứng cùng triệu chứng thường gặp mà bạn nên chú ý ở trẻ như:
- Dị ứng thức ăn: Phổ biến là sữa bò, trứng, đậu phộng, hải sản và các loại hạt. Bé có thể bị nổi mề đay, tiêu chảy, nôn ói và đau bụng.
- Dị ứng hô hấp: Dị nguyên phổ biến là bụi nhà, mạt bụi, phấn hoa, lông thú nuôi và khói thuốc. Trẻ thường hắt hơi, chảy mũi, ngạt mũi, ho kéo dài, có thể kèm theo khò khè hoặc cơn hen.
- Dị ứng da: Nguyên nhân thường là viêm da cơ địa, tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, bụi, lông thú, phấn hoa, vải sợi tổng hợp hoặc thay đổi thời tiết. Trẻ xuất hiện tình trạng da khô, ngứa ngáy, đỏ, đôi khi nứt nẻ và chảy dịch.
- Dị ứng do côn trùng đốt: Các tác nhân thường gặp là ong, muỗi, kiến lửa hoặc bọ chét. Phản ứng có thể chỉ sưng đỏ, ngứa ngáy tại chỗ nhưng cũng có trường hợp phù mặt, khó thở hoặc sốc phản vệ.
- Dị ứng thuốc và vắc-xin: Dị ứng này xảy ra khi cơ thể phản ứng với thành phần của thuốc (thuốc kháng sinh, giảm đau, chống viêm) hoặc một số loại vắc-xin. Triệu chứng có thể là phát ban, nổi mề đay, sốt khó thở và có thể cần cấp cứu khi nghiêm trọng.

Hướng dẫn chi tiết cách trị dị ứng cho bé tại nhà
Dựa theo cơ chế gây bệnh của từng loại dị ứng mà có cách xử lý phù hợp. Điều quan trọng là bạn cần xử lý đúng cách, tránh làm triệu chứng nặng thêm và ngừa biến chứng một cách hiệu quả.
Lưu ý: Bên dưới là những biện pháp được chuyên gia y tế hướng dẫn thực hiện sau khi bé đã được bác sĩ chẩn đoán dị ứng với các dị nguyên nhất định. Bạn không nên tự ý chữa trị khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Chữa dị ứng thức ăn
Giải pháp tốt nhất là tránh để trẻ ăn hoặc uống lại các loại thực phẩm đã gây dị ứng trước đó. Bạn cần thay thế bằng loại thực phẩm với giá trị dinh dưỡng tương đương trong chế độ ăn hàng ngày của bé.
Đặc biệt cần lưu ý không tự ý áp dụng chế độ kiêng khem quá mức, ví dụ như loại bỏ nhiều nhóm thực phẩm cùng lúc. Việc loại bỏ này mặc dù tránh dị ứng hiệu quả nhưng lại có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển lâu dài của trẻ.
Hướng dẫn cách chữa dị ứng thức ăn phù hợp:
- Chỉ loại bỏ thực phẩm đã được bác sĩ chẩn đoán gây dị ứng.
- Đọc kỹ nhãn thực phẩm trước khi mua.
- Chọn sữa công thức thủy phân toàn phần hoặc amino acid nếu dị ứng sữa bò.
- Bổ sung canxi và vitamin D loại bỏ sữa khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của bé.
- Ghi lại nhật ký ăn uống và biểu hiện dị ứng của trẻ để báo lại cho bác sĩ khi cần thiết.
- Tắm nước mát, dưỡng ẩm da nếu bé có biểu hiện nổi mề đay nhẹ.

Chữa dị ứng hô hấp
Dị ứng đường hô hấp có thể tiến triển thành viêm mũi dị ứng mạn tính hoặc hen phế quản nếu không quản lý tốt. Vậy nên ngoài việc giảm tiếp xúc với các dị nguyên, chăm sóc đường thở thì cần duy trì môi trường sống trong lành.
Đặc biệt, những trẻ bị dị ứng hô hấp thường dễ bị tái phát vào mùa lạnh hoặc mùa phấn hoa, do đó cha mẹ nên theo dõi các “mùa cao điểm” để chủ động phòng ngừa.
Hướng dẫn cách giảm ngứa cho trẻ khi bị dị ứng hô hấp:
- Nhỏ rửa mũi cho trẻ bằng dung dịch nước muối sinh lý 1 – 2 lần/ngày để làm sạch dị nguyên và dịch nhầy.
- Ghi nhận tần suất hắt hơi, ho, khó thở để đánh giá mức độ và trao đổi với bác sĩ khi cần.
- Sử dụng thuốc xịt mũi, thuốc kiểm soát hen đúng liều, đúng hướng dẫn, không tự ý ngừng thuốc.
- Giặt chăn gối bằng nước nóng ≥ 60°C.
- Lau dọn và hút bụi nhà cửa định kỳ.
- Loại bỏ thảm hoặc thú nhồi bông dễ tích bụi.
- Không cho thú nuôi vào phòng ngủ.
- Đóng cửa sổ vào mùa phấn hoa.
- Cho trẻ đeo khẩu trang trước khi ra đường, đặc biệt là vào mùa lạnh và mùa hoa nở.
- Tránh khói thuốc và mùi hóa chất trong nhà.
- Chủ động trao đổi với nhà trường để bé được chăm sóc tốt nếu bé có bệnh hen suyễn.
Xem thêm: Trẻ bị dị ứng thời tiết

Gói xét nghiệm Dị ứng
- Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
- Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Chữa dị ứng da
Cách chữa trị cho loại dị ứng da là cần duy trì hàng rào bảo vệ da của bé một cách nhẹ nhàng và ổn định. Bạn có thể thực hiện bằng cách dưỡng ẩm da, tránh để da bé tiếp xúc với chất kích ứng, và sử dụng thuốc bôi chống viêm theo chỉ định bác sĩ khi cần.
Hơn nữa, việc chữa dị ứng da còn vì mục tiêu ngừa tái phát lâu dài chứ không nhằm mục đích cắt cơn ngứa tức thì. Bởi đây là loại dị ứng rất dễ bùng phát mỗi khi da khô, bé gãi nhiều hoặc tiếp xúc lại với dị nguyên.
Cần chú ý rằng, da của trẻ nhỏ rất nhạy cảm. Vậy nên bạn tránh sử dụng xà phòng, kem chứa hương liệu hoặc tự ý dùng thuốc bôi corticoid mạnh lên vùng da ngứa. Việc này có thể làm bệnh nặng hơn hoặc gây tác dụng phụ.
Cách giảm ngứa cho trẻ em bị nổi mề đay:
- Thoa kem dưỡng ẩm ít nhất 2 – 3 lần/ngày, đặc biệt sau khi tắm để giữ ẩm.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm không mùi, không chứa chất gây kích ứng.
- Tắm nhanh bằng nước ấm trong 5 – 10 phút, dùng sữa tắm dịu nhẹ.
- Lau khô bằng khăn mềm và bôi kem dưỡng da cho bé ngay sau khi tắm.
- Cho trẻ mặc đồ cotton thoáng mát, tránh len sợi tổng hợp dễ gây ngứa ngáy.
- Không để trẻ tiếp xúc với xà phòng, chất tẩy rửa mạnh, bụi, lông thú, phấn hoa.
- Cắt móng tay ngắn, mang bao tay khi ngủ nếu cần để tránh tổn thương da và nhiễm trùng do gãi ngứa.
- Đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay nếu da sưng đỏ lan rộng, chảy dịch, sốt hoặc ngứa ngáy nhiều không kiểm soát.

Chữa dị ứng do côn trùng đốt
Vì loại dị ứng này thường gây sưng đỏ, ngứa ngáy, đau tại chỗ đốt nên giải pháp hữu hiệu là cần làm giảm triệu chứng, ngăn ngừa nhiễm trùng da và các triệu chứng toàn thân. Điều quan trọng là trẻ cần được phòng ngừa tái diễn dị ứng, đặc biệt là khi bé có thói quen chơi đùa ngoài trời.
Hơn nữa, không phải vết đốt nào cũng là dị ứng, nhiều trường hợp chỉ là phản ứng viêm ngứa thông thường. Vậy nên nếu trẻ đã từng có tiền sử dị ứng sốc phản vệ thì bạn cần cảnh giác tuyệt đối, bởi mức độ nguy hiểm sẽ tăng cao khi bị dị ứng côn trùng đốt một lần nữa.
Hướng dẫn cách trị dị ứng cho bé tại nhà:
- Rửa sạch vùng bị đốt bằng xà phòng dịu nhẹ và nước mát, sau đó chườm lạnh 10–15 phút để giảm sưng đau.
- Thoa kem dưỡng da dịu nhẹ hoặc thuốc bôi chống ngứa theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tránh để bé gãi vùng da ngứa để tránh nhiễm trùng.
- Quan sát trong vài giờ sau đốt. Gọi cấp cứu ngay nếu trẻ có biểu hiện khó thở, sưng mặt, nôn ói, vết đốt sưng viêm lan rộng, có mủ hoặc kèm sốt…
- Cho trẻ mặc quần áo dài khi ra ngoài.
- Dùng màn chống côn trùng khi ngủ.
- Loại bỏ các ổ côn trùng quanh nhà.
- Luôn mang theo bút tiêm adrenaline và sử dụng đúng cách khi trẻ từng bị sốc phản vệ.

Chữa dị ứng thuốc và vắc-xin
Bạn cần ngừng cho trẻ uống thuốc và tiêm chích vắc-xin khi nghi ngờ trẻ mắc loại dị ứng này. Sau đó đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá đúng tình trạng, vì mức độ nguy hiểm có thể tiến triển rất nhanh.
Bạn cần ghi chú lại tên các loại thuốc và vắc-xin mà bé đã được bác sĩ chẩn đoán dị ứng. Đồng thời bạn phải luôn nhớ thông báo tiền sử dị ứng khi thăm khám với bác sĩ, hoặc trước khi mua thuốc, tiêm chủng.
Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ em bị nổi mề đây thuốc và vắc-xin:
- Không tiếp tục cho trẻ dùng khi xuất hiện triệu chứng bất thường.
- Gọi cấp cứu ngay khi trẻ có biểu hiện nặng như khó thở, sưng mặt, lưỡi, nôn mửa nhiều…
- Thoa kem dưỡng ẩm hoặc thuốc bôi làm dịu nếu có nổi mẩn đỏ ngứa.
- Luôn thông báo rõ loại thuốc/vắc-xin gây dị ứng và thông báo với bác sĩ, dược sĩ, trường học.
- Luôn mang theo bút tiêm adrenaline và sử dụng đúng cách khi trẻ từng bị sốc phản vệ.

Lời kết
Nhìn chung, nguyên tắc của cách trị dị ứng cho bé tại nhà chính là tránh để bé tiếp xúc với dị nguyên, chăm sóc giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát. Đây chính là những hướng dẫn được mọi chuyên gia y tế khuyến cáo áp dụng khi trẻ nhỏ bị dị ứng. Mục đích là đảm bảo an toàn và sự phát triển lâu dài cho bé.
Hy vọng những chia sẻ bên trên sẽ hữu ích, giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất trong hành trình chăm sóc sức khỏe bé yêu.
Xem thêm
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29745336/
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9853442/
https://link.springer.com/article/10.1007/s40521-022-00320-7
