Bị phát ban ngứa phải làm sao? Cách xử lý hiệu quả

Phát ban có ngứa không?

Phát ban có thể xuất hiện kèm hoặc không kèm theo ngứa tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Trong hầu hết các trường hợp do dị ứng hoặc viêm da thường đi kèm với triệu chứng ngứa rất khó chịu, gây cảm giác bứt rứt, dẫn đến gãi nhiều khiến da dễ tổn thương hơn. Ngoài ngứa, phát ban có thể có kèm theo các dấu hiệu như sưng tấy, mẩn đỏ, nổi mụn nước hoặc da bong tróc, đau rát.

Ngược lại, một số loại ban do nhiễm trùng virus (như sởi, thuỷ đậu, sốt xuất huyết) có thể không gây ngứa hoặc ngứa nhẹ, nhưng lại kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, tiêu chảy, chán ăn khiến người bệnh cảm thấy khó chịu toàn thân.

Bị phát ban ngứa phải làm sao?

Khi phát ban ngứa, bước đầu tiên là giữ bình tĩnh và áp dụng các phương pháp giảm ngứa an toàn như sau:

Ngưng tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng

Bước đầu tiên là xác định và dừng ngay việc tiếp xúc với tác nhân nghi ngờ gây kích ứng hoặc dị ứng. Việc này giúp ngăn chặn phản ứng viêm da tiếp xúc diễn tiến nặng hơn và tạo điều kiện cho da hồi phục. Nếu không thể loại bỏ hoàn toàn chất gây dị ứng trong môi trường, hãy sử dụng các biện pháp bảo vệ da như găng tay, áo dài tay để giảm tiếp xúc.

Rửa sạch vùng da bị phát ban với nước mát

Rửa vùng da bị ban bằng nước mát là cách giảm triệu chứng hiệu quả. Việc này giúp làm dịu da và giảm ngứa hiệu quả. Nên chọn các loại sữa rửa mặt hoặc xà phòng dịu nhẹ, không chứa hương liệu và chất tạo màu để tránh làm tăng kích ứng. Tránh sử dụng nước nóng vì có thể làm khô da, mất lớp màng bảo vệ tự nhiên và khiến tình trạng viêm da trở nên nghiêm trọng hơn.

Xem thêm: Phát ban đỏ không ngứa

Chườm lạnh hoặc sử dụng gel nha đam

Nếu bạn không biết bị phát ban đỏ nên làm gì thì chườm lạnh lên vùng da ngứa là giải pháp hữu ích. Cách này giúp giảm viêm, sưng tấy và làm dịu cơn ngứa tức thì. Ngoài ra, gel nha đam cũng là lựa chọn tự nhiên rất tốt nhờ đặc tính chống viêm và dưỡng ẩm, giúp phục hồi vùng da tổn thương, giảm cảm giác khó chịu mà không gây kích ứng thêm cho da nhạy cảm.

Gói xét nghiệm Dị ứng

• Phát hiện đến 72 tác nhân dị ứng ở người lớn và trẻ nhỏ
• Tư vấn chế độ ăn uống và sinh hoạt miễn phí
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Sử dụng thuốc bôi chống ngứa hoặc corticosteroid theo chỉ định

Thuốc bôi chứa corticosteroid thường được bác sĩ kê đơn để giảm viêm và triệu chứng ngứa nhanh chóng. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng, không lạm dụng để tránh các tác dụng phụ như mỏng da hay rối loạn sắc tố.

Uống thuốc kháng histamine khi cần thiết

Trong các trường hợp dị ứng gây ngứa toàn thân hoặc dị ứng kèm mề đay, thuốc kháng histamine có thể giúp giảm phản ứng dị ứng một cách đáng kể và hỗ trợ cải thiện giấc ngủ, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này nên theo lời khuyên của bác sĩ hoặc dược sĩ để đảm bảo an toàn.

Mặc quần áo thoáng mát, mềm mại

Khi phát ban ngứa, quần áo thoáng, rộng rãi và làm từ vải mềm như cotton sẽ giúp giảm ma sát, hạn chế trầy xước vùng da tổn thương. Quần áo làm từ chất liệu tự nhiên cũng giúp da dễ thở, chống kích ứng do nhiệt và mồ hôi khi da đang bị tổn thương.

Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng

Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng là giải đáp cho câu hỏi làm thế nào để hết phát ban ngứa. Hãy giữ nhà cửa thoáng khí, vệ sinh dọn dẹp thường xuyên để hạn chế bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng trong không khí. Tránh tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa hoặc các chất gây kích ứng môi trường khác.

Tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết

Nếu phát ban ngứa kèm dấu hiệu sốt cao, mệt mỏi nhiều, phát ban lan rộng nhanh hoặc có dấu hiệu bội nhiễm như sưng đỏ, mưng mủ, đau nhức thì cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám, xét nghiệm và điều trị kịp thời. Việc xử lý sớm giúp ngăn ngừa biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Những sai lầm thường gặp khi xử lý phát ban ngứa

Khi phát ban ngứa, nhiều người thường lo lắng và muốn xử lý ngay để giảm khó chịu. Tuy nhiên, có một số sai lầm phổ biến trong cách chăm sóc và điều trị khiến tình trạng da có thể nặng hơn hoặc kéo dài. Hiểu rõ những điều nên tránh sẽ giúp bạn xử lý phát ban an toàn và hiệu quả hơn.

• Tự ý dùng thuốc hoặc bôi thuốc không rõ nguồn gốc: Việc tùy tiện sử dụng thuốc bôi, kem hay thuốc uống mà không có chỉ định từ bác sĩ có thể gây ra tác hại nghiêm trọng cho da. Một số loại thuốc, đặc biệt corticosteroid nếu dùng sai cách hoặc quá liều có thể làm mỏng da, tăng nguy cơ bội nhiễm, dị ứng thứ phát hoặc khiến phát ban kéo dài lâu hơn. Hơn nữa, thuốc không rõ nguồn gốc còn tiềm ẩn nguy cơ kích ứng hoặc độc hại, gây tổn thương sâu rộng cho làn da nhạy cảm khi bị phát ban.
• Gãi quá nhiều khiến da trầy xước, dễ bị nhiễm trùng: Ngứa là triệu chứng khó chịu nhất của phát ban ngứa, nhưng việc gãi nhiều sẽ làm da bị trầy xước, mất lớp bảo vệ tự nhiên dẫn đến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. Điều này gây ra tình trạng nhiễm trùng thứ phát, sưng đỏ, mưng mủ và làm cơn ngứa trở nên nghiêm trọng hơn.
• Không giữ vệ sinh vùng da bị phát ban: Da bị phát ban rất dễ bị kích ứng và tổn thương, do đó vệ sinh sạch sẽ là điều cần thiết để ngăn ngừa vi khuẩn và bụi bẩn gây nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc vệ sinh thô bạo hoặc dùng các sản phẩm chứa xà phòng, hóa chất mạnh có thể làm cho tình trạng viêm da tiếp tục nặng thêm. Nên dùng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không hương liệu, tắm bằng nước mát và thấm khô nhẹ nhàng vùng da tổn thương.
• Lạm dụng hoặc dùng sai biện pháp dân gian: Nhiều người tìm đến các phương pháp tự nhiên như tinh dầu bạc hà, tắm lá trà xanh, kem dưỡng hoặc các bài thuốc dân gian mà không kiểm chứng kỹ càng. Tuy nhiên, các biện pháp này nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều có thể làm da kích ứng nặng, viêm đỏ lan rộng hoặc gây dị ứng tăng thêm. Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên dùng những sản phẩm tự nhiên đã được chứng minh an toàn và thử nghiệm trên diện nhỏ trước khi áp dụng rộng.
• Bỏ qua các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt hoặc triệu chứng toàn thân: Khi phát ban kèm theo sốt cao, mệt mỏi, đau nhức hoặc lan rộng nhanh kèm các dấu hiệu bội nhiễm như mưng mủ, sưng tấy nhiều thì không nên chủ quan. Bỏ qua và tự ý xử lý tại nhà có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng và khó điều trị hơn. Đây là lúc bạn cần quan tâm đặc biệt và tìm đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Cách phòng ngừa phát ban ngứa tái phát

Dưới đây là những biện pháp hiệu quả, dựa trên các nghiên cứu và khuyến cáo y khoa uy tín, giúp ngăn ngừa phát ban ngứa tái phát một cách toàn diện.

• Tăng cường vệ sinh cá nhân và giữ da sạch, khô thoáng: Việc làm sạch da nhẹ nhàng bằng sản phẩm không chứa xà phòng mạnh và không có hương liệu giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các chất kích ứng trên da, đồng thời giữ da không bị quá ẩm hoặc quá khô – những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm và kích ứng.
• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên và tác nhân kích ứng: Các tác nhân này thường bao gồm hóa chất, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, các thành phần dễ gây dị ứng trong sản phẩm chăm sóc da, cùng những thực phẩm gây dị ứng phổ biến. Việc hạn chế tiếp xúc giúp giảm phản ứng viêm da tiếp xúc dị ứng và ngăn nguy cơ phát ban ngứa nghiêm trọng hơn.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng đủ chất để tăng cường sức đề kháng: Một chế độ ăn cân đối với đầy đủ vitamin, khoáng chất và nước giúp nâng cao hệ miễn dịch và sức đề kháng của da, hỗ trợ quá trình hồi phục tổn thương da do phát ban. Các vitamin như A, C, D và các khoáng chất như kẽm rất quan trọng cho việc duy trì làn da khỏe mạnh và giảm viêm.
• Hạn chế căng thẳng, stress và đảm bảo ngủ đủ giấc: Stress là yếu tố làm suy giảm chức năng miễn dịch, khiến da nhạy cảm và dễ bị viêm hơn. Ngủ đủ giấc giúp cơ thể và da hồi phục, cải thiện hệ miễn dịch tự nhiên, từ đó giảm khả năng tái phát phát ban ngứa.
• Áp dụng các biện pháp làm dịu da khi phát ban ngứa nhẹ: Khi xuất hiện phát ban ngứa nhẹ, các biện pháp như chườm lạnh lên vùng da tổn thương, thoa gel nha đam hay tắm nước lá trà xanh có thể giúp giảm viêm, làm dịu ngứa và hỗ trợ phục hồi da.
• Theo dõi và khám da liễu định kỳ khi có cơ địa hoặc bệnh da mãn tính: Những người có cơ địa dị ứng hoặc mắc các bệnh da mãn tính như viêm da cơ địa, chàm cần được theo dõi sức khỏe da thường xuyên. Tư vấn chuyên gia giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát, điều chỉnh phương pháp chăm sóc da và dùng thuốc đúng cách nhằm kiểm soát hiệu quả tình trạng phát ban.

Xem thêm: Bị phát ban có nằm máy lạnh được không?