Bị dị ứng da nổi mẩn đỏ: Nguyên nhân và cách xử lý

Dị ứng da nổi mẩn đỏ gây ngứa ngáy, khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Hiện tượng này còn tiềm ẩn nhiều nguyên nhân khác nhau, từ môi trường, thực phẩm đến yếu tố cơ địa. Trong bài viết, bạn sẽ tìm thấy thông tin về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân cũng như thời điểm cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân phổ biến gây dị ứng da nổi mẩn đỏ

Dị ứng da nổi mẩn đỏ xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan tới phản ứng của hệ miễn dịch khi gặp các tác nhân gây kích ứng hoặc dị ứng. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp:

• Dị ứng thực phẩm: Các loại hải sản, trứng, sữa, đậu phộng… có thể kích hoạt phản ứng dị ứng, gây nổi mẩn đỏ ngứa trên da và kèm theo các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng.
• Dị ứng thuốc: Thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc chống động kinh là những nhóm thuốc phổ biến có thể gây phát ban, sưng tấy nghiêm trọng, thậm chí sốc phản vệ – phản ứng dị ứng toàn thân nguy hiểm.
• Dị ứng tiếp xúc: Tiếp xúc trực tiếp với hóa chất trong mỹ phẩm, xà phòng, nước rửa chén, hoặc kim loại như niken trong trang sức dễ gây viêm da tiếp xúc dị ứng với biểu hiện mẩn đỏ và ngứa ngáy tại vùng hở da.
• Dị ứng thời tiết: Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, độ ẩm cao hoặc lạnh cũng kích thích da, tạo điều kiện nổi mẩn đỏ và mẩn ngứa.
• Viêm da cơ địa (bệnh chàm): Là bệnh da liễu mãn tính gây các mảng da sần đỏ, khô ráp, ngứa dai dẳng và bong tróc. Bệnh tái phát nhiều lần nếu không được kiểm soát tốt.
• Mề đay mẩn ngứa: Đây là phản ứng viêm cấp tính của da với các mảng sưng đỏ ngứa dữ dội, có thể lan nhanh và gây khó chịu nghiêm trọng.
• Nguyên nhân khác: Một số tình trạng (như nhiễm giun sán) hoặc bệnh lý tự miễn (như bệnh liên quan đến tuyến giáp) có thể liên quan đến tình trạng mề đay mãn tính (một dạng mẩn đỏ ngứa). Các bệnh lý nội khoa khác (như bệnh gan nặng) có thể gây ngứa toàn thân, nhưng thường không phải là biểu hiện của dị ứng da.

Các triệu chứng khi bị dị ứng da nổi mẩn đỏ

Bị dị ứng da nổi mẩn đỏ thường gây ra các dấu hiệu và triệu chứng rất đặc trưng, giúp người bệnh dễ nhận biết và cảnh giác sớm.

• Nổi mảng hoặc nốt đỏ trên da: Các mảng da có màu đỏ tươi hoặc hồng xuất hiện rải rác hoặc thành từng vùng rộng trên bề mặt da. Đôi khi những nốt đỏ này có hình dạng hoặc kích thước giống như vết muỗi đốt. Da có thể bị sưng nhẹ ở vùng tổn thương.
• Ngứa ngáy dữ dội: Đây là biểu hiện phổ biến và gây khó chịu nhất. Người bệnh thường cảm thấy ngứa rát khiến họ gãi nhiều, nếu gãi mạnh có thể làm trầy xước, tổn thương da, gây loét hoặc nhiễm trùng thứ phát. Ngứa thường tăng vào ban đêm hoặc khi da bị kích thích bởi nhiệt độ cao.
• Sưng tấy và mụn nước: Một số vùng da bị dị ứng có thể sưng to, phù nề rõ rệt. Trên da xuất hiện các mụn nước nhỏ hoặc lớn, dễ vỡ và gây chảy dịch. Nếu không chăm sóc đúng cách, vùng da này có thể bị nhiễm trùng, tăng nguy cơ để lại sẹo thâm.
• Da khô, bong tróc: Theo thời gian, da có thể trở nên khô ráp, bong vảy do tổn thương lâu ngày hoặc viêm da mãn tính như viêm da cơ địa.
• Triệu chứng toàn thân: Một số trường hợp dị ứng nặng có thể đi kèm triệu chứng khó thở, sưng mặt, môi hoặc cổ họng, da nhợt nhạt hoặc trắng bệch, dấu hiệu cảnh báo sốc phản vệ cần cấp cứu ngay. Một số người còn có thể bị sốt, mệt mỏi nếu kèm theo nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng toàn thân.

Xem thêm: Viêm da dị ứng

Khi nào bị dị ứng da nổi mẩn đỏ cần thăm khám bác sĩ?

Bị dị ứng da nổi mẩn đỏ có thể được chăm sóc tại nhà khi nhẹ, nhưng có những dấu hiệu cảnh báo quan trọng cần phải đi khám bác sĩ ngay để được xử trí kịp thời và đúng cách. Dưới đây là các trường hợp bạn nên đặc biệt chú ý:

• Mẩn đỏ lan rộng nhanh chóng hoặc không cải thiện sau khi chăm sóc tại nhà: Nếu các vết mẩn đỏ lan khắp người hoặc không thuyên giảm dù đã dùng thuốc bôi hoặc biện pháp tại nhà, đó là dấu hiệu cần được bác sĩ đánh giá để tránh tổn thương da nặng hơn.
• Kèm các triệu chứng toàn thân nghiêm trọng: Sốt cao, cảm giác khó thở, sưng phù mặt, môi hoặc cổ họng là biểu hiện của phản ứng dị ứng nặng, có thể gây sốc phản vệ – cần cấp cứu ngay.
• Mẩn ngứa tái phát nhiều lần hoặc biểu hiện tổn thương da có dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu ngứa kéo dài tái diễn hay có các dấu hiệu như da nóng đỏ, có mủ, lở loét thì cần thăm khám để kiểm soát nhiễm trùng và tránh sẹo thâm.
• Triệu chứng ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt, giấc ngủ: Ngứa dữ dội, đau rát hoặc khó chịu kéo dài gây mất ngủ, giảm chất lượng cuộc sống nên cần tư vấn điều trị chuyên khoa.
• Xuất hiện các dấu hiệu khác như mụn nước lan rộng, da đổi màu (như tím tái): Đây là những dấu hiệu cảnh báo da bị tổn thương sâu hơn, cần bác sĩ khám và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm: Cách trị viêm da

Phương pháp điều trị dị ứng da nổi mẩn đỏ hiệu quả

Dị ứng da nổi mẩn đỏ gây ra nhiều khó chịu, ngứa ngáy và ảnh hưởng đến sinh hoạt. Hiểu và áp dụng đúng phương pháp điều trị sẽ giúp kiểm soát triệu chứng nhanh chóng và ngăn ngừa tái phát.

• Điều trị tại nhà: Người bệnh có thể sử dụng kem dưỡng ẩm để giảm khô, bong tróc da và phục hồi hàng rào bảo vệ da. Thuốc bôi corticosteroid nhẹ giúp giảm viêm và ngứa hiệu quả, nên dùng theo hướng dẫn bác sĩ hoặc nhà thuốc. Tắm bột yến mạch hoặc chườm lạnh là biện pháp tự nhiên giúp làm dịu da, giảm ngứa và sưng tấy nhanh chóng.
• Thuốc kháng histamin: Thuốc kháng histamin dạng uống giúp kiểm soát phản ứng dị ứng hệ thống, giảm ngứa và nổi mẩn đỏ trên da nhanh chóng. Một số loại phổ biến như loratadine, cetirizine được sử dụng rộng rãi và ít gây buồn ngủ.
• Thuốc kê đơn: Trong trường hợp dị ứng nặng hoặc kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid liều mạnh hơn hoặc thuốc ức chế miễn dịch nhằm kiểm soát viêm và ngăn ngừa tổn thương da lan rộng. Ngoài ra, liệu pháp ánh sáng cũng được áp dụng trong các trường hợp viêm da cơ địa hoặc mề đay mãn tính.
• Loại bỏ tác nhân dị ứng: Việc quan trọng nhất trong điều trị là xác định và tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như hóa chất, mỹ phẩm, thức ăn hoặc thuốc gây bệnh. Đây là yếu tố quyết định để ngăn ngừa tái phát và giúp da nhanh hồi phục.

Biện pháp phòng ngừa và chăm sóc da để tránh tái phát

Dị ứng da nổi mẩn đỏ có thể tái phát nếu không được phòng ngừa và chăm sóc đúng cách. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả được khuyến cáo:

• Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng: Việc nhận diện và tránh xa các dị nguyên chính là bước cơ bản nhất để phòng ngừa dị ứng da. Hãy hạn chế tiếp xúc với hóa mỹ phẩm có chứa chất bảo quản, hương liệu hoặc các thành phần dễ gây kích ứng. Đặc biệt, kim loại niken có trong đồ trang sức và vật liệu thông thường cũng là tác nhân dị ứng phổ biến cần tránh.
• Giữ da sạch và ẩm: Việc duy trì độ ẩm cho da giúp củng cố hàng rào bảo vệ, ngăn không cho các tác nhân gây kích ứng xâm nhập sâu vào da. Sử dụng kem dưỡng ẩm thường xuyên, đặc biệt sau khi tắm, giúp da không bị khô và bong tróc.
• Thử sản phẩm mới trên vùng da nhỏ: Trước khi sử dụng mỹ phẩm, kem dưỡng, thuốc bôi hay bất kỳ sản phẩm chăm sóc da nào mới, nên thử trên một vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng. Điều này giúp phát hiện kịp thời các dấu hiệu dị ứng, tránh lan rộng mẩn đỏ và tổn thương da.
• Chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, đảm bảo cung cấp đủ vitamin, khoáng chất giúp tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch và khả năng phục hồi da. Tránh căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên cũng góp phần quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh và giảm nguy cơ dị ứng tái phát.

Xem thêm

• Da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa
• Dị ứng da mặt mẩn đỏ ngứa phải làm sao?